5)خاموش کننده های محتوی مایعات تبخیر شونده ( هالوژنه )
خاموش کننده های آبی
جهت اطفاء حریق های ناشی از مواد قابل احتراق معمولی مانند (چوب، کاغذ، پلاستیک، لاستیک) که جز گروه مواد خشک می باشد ، استفاده می گردد .
لازم است برای اطفاء از حرارت مواد خشک کاسته شود ، یا به عبارتی خنک شوند که این امر معمولاً با تاثیر آب یا محلولهای آبی انجام می شود . اغلب حریق های مربوط به منازل از این گروه هستند و بهترین ، کاربردی ترین و اقتصادی ترین ماده خاموش کننده نیز در این گونه موارد آب است .
خاموش کننده های آبی دو نوع هستند:
الف) خاموش کننده های محتوی آب و گاز
گرچه خاموش کننده کف ، در اصل برای استفاده در حریق های مایعات قابل اشتعال می باشد ، ولی می توان از آن در حریق های مواد خشک نیز استفاده نمود. خاموش کننده های کف ، عموماً « غیرقابل کنترل می باشند . »
کف های مورد استفاده در اطفاء حریق که انواع پروتئینی آن از تخمیر آلایش های دامی غیر خوراکی و انواع شیمیایی آن از ترکیب برخی مواد شیمیایی خاص تهیه می شود ، در هنگام پاشیده شدن توسط سر لوله کف ساز با هوا و آب مخلوط شده و حباب ایجاد می نماید . فراوانی گسترش کف در هنگام استفاده ، می تواند روی حریق را پوشانده و مانع رسیدن اکسیژن و صعود گازهای ناشی از حریق گردد.
این خاموش کننده ها در انواع قابل شارژ و یکبار مصرف در بازار عرضه می شود و بسیاری از ساکنین منازل به دلیل ارزان بودن قیمت اولیه ، این خاموش کننده ها را ترجیح می دهند .
خاموش کننده های پودری در مورد حریق های از نوع مایعات قابل اشتعال استفاده می شود . پودر این خاموش کننده ها ، سمی شناخته نشده ، ولی چون شیمیایی می باشد ، باعث التهاب مجاری تنفس برای مدت طولانی و همچنین در محیط های بسته قدرت بینائی را کاهش می دهد. ساخت این دستگاه در دو نوع طراحی شده ؛ نوع اول که دائماً تحت فشار می باشد و نوع دوم عامل فشار در یک سیلندر کوچک قرار دارد .
این خاموش کننده محتوی 2/3گاز CO2 می باشد که در سیلندر قرار دارد . چون بدنه آن باید فشار زیادی را متحمل گردد ، به همین علت از فولاد ساخته می شود و نباید این سیلندر در زیر تابش مستقیم خورشید و یا در مجاورت دستگاه های حرارتی قرار گیرد . گاز CO2 از هوا سنگین تر و غیرقابل اشتعال است . به همین خاطر در موقع اطفاء به خوبی سطح آتش را پوشانده و جانشین اکسیژن می شود و در نتیجه عمل اطفاء به نحو احسن صورت می پذیرد. به دلیل اینکه گاز مزبور در محل مصرف هیچ اثری از خود به جای نمی گذارد،این خاموش کننده ها معمولاً قابل کنترل هستند .
و علت آن که سر لوله خاموش کننده CO2 به شکل قیفی یا شیپوری می باشد این است:
الف) از سرعت زیاد گاز به هنگام خروج جلوگیری کرده و به آن اجازه انبساط می دهد .
ب ) ماده اطفایی را به محل مورد نظر هدایت می نماید .
اگر چه دی اکسید کربن سمی نیست ؛ ولی وقتی به میزان زیاد در فضای بسته برای اطفاء حریق استفاده شود ، می تواند خطرناک باشد . بعلاوه ایجاد مه ناشی از CO2 می تواند باعث کاهش دید و خطای ناشی از این امر گردد .
مایعات تبخیر شونده به عنوان ماده اطفائی غیرقابل قبول شناخته شده اند و استفاده از این مواد ،به دلیل صدمه رساندن به لایه اوزن محدود و قدغن شده است. در این خاموش کننده ها به منظور ساخت مواد اطفائی ، از دو هیدرو کربن به نام های متان CH4 و اتان C2H6 به عنوان مواد پایه در نظر گرفته شده و هیدروژن این ترکیب توسط عناصر هالوژنه جایگزین می شود و مواد حاصل قابلیت اشتعال نداشته و حدودا 4 الی 5 برابر از هوا سنگین تر هستند و به سرعت روی حریق را پوشانده و مانع رسیدن اکسیژن به حریق می شود و از طرفی در واکنشهای زنجیره ای سوختن دخالت کرده و در نتیجه عمل اطفاء صورت می گیرد . این مواد تا زمانی که در داخل سیلندر یا ظروف در بسته هستند ، بصورت مایع و در محیط به صورت گاز می باشند . مواد هالوژنه جدید پس از مصرف ، هیچ اثری از خود به جا نمی گذارند
توجه: گاهی لازم است که در یک محیط ، چند نوع خاموش کننده و در اندازه های مختلف وجود داشته باشد و صرف وجود یک نوع کپسول ، آن محیط را از آتش سوزی احتمالی ایمن نمی کند .