اثرات باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی بر بهداشت وسلامت جامعه

اثرات باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی بر بهداشت وسلامت جامعه (ارائه توصیه ها و پیشنهادات)

یکی از بزرگترین چالش های کشاورزی امروز، برآورده کردن نیاز غذایی جمعیت در حال رشد می باشد. رشد کنترل نشده جمعیت در کشورهای در حال توسعه باعث به هم خوردن تعادل بین جمعیت و استفاده نامناسب از زمینهای کشاورزی گردیده است که تأمین این نیاز باعث استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و سموم گردیده است.

بنابر این یکی از نگرانیهای کنونی جهان آلودگی خاک و آب و محصولات غذایی به مواد شیمیایی است. مطابق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 2007، رتبه بهداشتی ایران 123 می‌باشد که این رتبه بسیار پایین بوده و علت اصلی آن سوء تغذیه است. به گفته مدیر تحقیق و توسعه فناوری زیستی آسیا، در ایران هرساله 34 هزار نفر در اثر سرطان می میرند که 90 درصد آنها ساکنان استان های گلستان، مازندران، گیلان و دشت مغان هستند چرا که 50 درصد از سموم و کودهای شیمیایی کشور در مزارع این مناطق استفاده می شود.
باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی عوارض متفاوتی بر سلامتی انسان و حیوانات می گذارند بطوریکه باقیمانده های سموم مورد استفاده در کشاورزی بر روی سیستم عصبی، سیستم تنفسی و سیستم گوارشی اثر می گذارند و باعث افسردگی، بی خوابی، انقباض ماهیچه ای و افزایش واکنش های نا خواسته می شوند. همچنین کودهای شیمیایی حاوی برخی عناصر معدنی هستند که هر کدام از آنها باعث بروز عوارض خاص در بدن انسان می گردد که به شرخ ذیل می باشد. 
1- تجمع بیش از حد نیتروژن باعث بروز سرطان در نوزادان به نام مت هموگلوبولینمیا می شود که باعث نرسیدن اکسیژن کافی به بافتهای بدن می گردد. 
2- فلز آلومینیوم در سطح بالا باعث بروز آسم، آلزایمر، بیماری های استخوانی و عوارض حین تولد می گردد.
3- سمیت کلسیم منجر به عوارض عصبی، عقب ماندگی در رشد، تأخیر در شناخت و آسیب هایی به کلیه ها و سیستم ایمنی بدن می گردد.
4- فلز کبالت در سطح بالا منجر به آسیب های ریوی می شود.
5- فلز بور باعث کاهش تولید اسپرم و تحریک پذیری بینی، حلق و چشم می شود.
6- مواد حاوی کلر باعث سوء تغذیه جنین، ذات الریه، فلج عضلات و حتی مرگ در اثر از دست رفتن فعالیت سیستم تنفسی می گردد.
7- میزان زیاد پتاسیم در کودهای شیمیایی باعث کاهش ویتامین C و محتوای کاروتن گیاهان می شود.
8- کودهای فسفاته نیز پس از مصرف در گیاهانی مانند سیب زمینی باعث افزایش تجمع عناصر سنگینی مثل کادمیوم می گردد که علاوه بر خاصیت سرطان زایی، باعث کوتاهی قد در کودکان و اختلال در کارکرد کلیه ها می شود