ویژگی های یک پانسمان ایده آل

پانسمان 

برخلاف عقیده رایج در خصوص خشک نگه داشتن زخم  التیام زخم ها در محیط مرطوب بسیار

سریعتر از زمانی است که زخم در معرض هوا خشک شود.

مکانیسمهای زیادی در این میان دخیل هستند که ازآن جمله می توان به تسهیل مهاجرت سلولی،تحریک فیبروبلاستها

برای ترشح کلاژن،تشکیل بستر مناسب برای انتقال آنزیمها و هورمونها مانند

هورمون رشد، تحریک ماکروفاژها ، تسهیل دبریدمان اتولییتیک ، .... اشاره نمود.

ویژگی های یک پانسمان ایده آل :

- بهترین شرایط را برای التیام زخم فراهم سازد.

شرایط مناسب التیام زخم :  زخمی که در مجاورت هوا قرار میگیرد دهیدراته و خشک می گردد

و برروی آن پوسته و دلمه تشکیل شده در نهایت بافت جوشگاه ایجاد میشود و جای زخم باقی

می ماند و بهبود آن به تاخیر می افتد.

پوسته روی زخم علاوه بر اینکه یک سد مکانیکی در برابر مهاجرت سلولهای اپیتلیال بوده و

آنها را به عمق زخم هدایت می کند،محل مناسبی برای رشد میکروارگانیسمها نیز می باشد.

برداشتن بافتهای مرده و نکروتیک اولین قدم برای شروع التیام است.

- زیر پانسمان محیط مرطوب حفظ شود. 

محیط مرطوب بهترین محیط برای ترمیم زخم است. 

- اجازه تبادل گازهایی مانند اکسیژن،دی اکسید کربن و بخار آب را بدهد.

نقش اکسیژن در فرایند ترمیم زخم مورد بحث پژوهشگران است.سلولهای اپتلیال

برای تقسیم و حرکت نیاز به اکسیژن دارند.

 اکسیژن به التیام زخم کمک می کند. 

 افزایش اکسیژن موضعی در ترمیم انواع زخمها تاثیر مثبت داشته و

کاهش آن سبب تاخیر در روند التیام می گردد.

- حرارت مناسب را حفظ نماید.

پانسمانها با جلوگیری از تبخیر ترشحات،زخم را از سرد شدن محافظت می کنند  

درجه حرارت 37 درجه سانتی گراد بهترین حرارت برای تقسیم سلولی است  

- نسبت به میگروارگانیسم ها نفوذ ناپذیرباشد.

زخمهای که عفونت شدید دارند التیام نیافته و مرحله التهابی درآنها طولانی میشود. 

پانسمان باید هم از سمت بستر زخم و هم از خارج نسبت به میکرو ارگانیسم ها نفوذناپذیر باشد.

- در زخم ذرات ریز و باقیمانده به جای نگذارد. 

بعضی از پانسمانها مانند گاز و پنبه در زخم ذرات و الیاف ریزی به جای می گذارند که

این ذرات بعنوان جسم خارجی محسوب شده و ممکن است باعث بروز عفونت و یا واکنش بافتی گردند. 

- به زخم نچسبند. 

پانسمانهایی که به زخم می چسبند اغلب در هنگان برداشتن درد زیادی ایجاد کرده و

ممکن است قسمتی از بافت جدید را از زخم جدا کنند.

- ظرفیت جذب بالایی داشته باشد

پانسمان باید ترشحات اضافی و مضر،میگروارگنیسم ها و سلولهای مرده را بخوبی جذب نماید.

در مراحل ابتدایی ترمیم زخم و درفاز التهابی ترشحات زخم زیاد است و

پانسمان باید بدون نشت و اشباع سریع،ترشحات را کنترل کند.

- زخم را از آسیب مکانیکی محافظت کند.

یک پانسمان ایده آل باید زخم را از تروما، باکتری ،اشعه فوق بنفش و سایر عوامل آزارنده حفظ نماید.

- نیاز به تعویض مکرر نداشته باشد.

با تعویض کمتر امکان بروز عفونت ثانویه کمتر شده ، در زمان رفه جویی و تغییرات دمای زخم کمتر می شود.

اگر چه مدت زمان باقی ماندن پانسمان بر روی زخم بستگی به میزان ترشحات دارد ولی اگر این زمان طولانی شود

بعضی از پانسمان های نچسب هم ممکن است به زخم بچسبند. 

پانسمان های سنتی Traditional dressings

پانسمان های سنتی مانند گاز وپنبه که در کشور ما نیز خیلی رایجند  بسیاری از ویژگیهای یک پانسمان ایده آل را ندارند.

آنها ذرات وباقیمانده فبر والیاف خود را در زخم به جای می گذارند.

این پانسمان ها به بستر زخم چسبیده وآنرا خشک ودهیدراته می کنند و

نیاز به تعویض مکرر ومراقبت پرستاری ماهرانه دارند. 

 این پانسمان ها نبایستی مستقیماروی سطح مرطوب زخم گذاشته شوند

واستفاده از آنها محدود به شرایطی  است که زخم خشک و تمیز بوده و

یا فقط بعنوان پانسمان  ثانویه استفاده شوند (برای جذب اگزودا ویا برای محافظت وجدا سازی زخم ).

گازوازلینه از یک لایه گاز آغشته به پارافین زرد یا سفید ساخته شده است.

پارافین سطح زخم را پوشانده وبه سختی از روی زخم پاک می شود این پانسمان ها قدرت جذب ترشحات

را نداشته ونسبت به گازها نفوذ پذیری کمی دارند ارزان هستند وفقط برای زخم هاوسوختگی های سطحی کاربرد داشته ونیاز به یک پانسمان ثانویه دارند. 

گازهای پانسمان ممکن است بصورت آغشته به دارو مثلا یک پماد آنتی بیوتیک عرضه شوند.

جذب آنتی بیوتیک دراین حالت کنترل نشده است ومی تواند مسمومیت دارویی ایجاد کند. بطورکلی آنتی بیوتیک های موضعی برای درمان عفونت زخم توصیه نمی شوند