آمارها در خصوص بیماری روانی در افراد سالخورده میتوانند نگران کننده باشند، ولی آنهایی که از یک فرد سالخورده مراقبت میکنند، با افزایش دانش و هوشیاری در این مورد، میتوانند از سلامت هیجانی و روانی عزیزان سالخوردهشان آگاه شوند و در صورت ابتلای آنها به بیماری روانی، از انجام اقدامات درمانی مناسب اطمینان حاصل کنند.
شایع ترین بیماری روانی در پیری
جای تعجب نیست که شایعترین مشکل روانی مربوط به افراد سالخورده، اختلال شناختی شدید یا زوال عقل (دمانس) است. به گزارش انجمن آلزایمر ایالات متحده، تخمین زده میشود، هماکنون حدود ۵ میلیون فرد ۶۵ سال به بالا – یعنی حدود ۱۱ درصد از افراد سالخورده – در آمریکا به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. کنترل بیماری آلزایمر آنچنان راحت نیست؛ ولی برای کنترل این بیماری، علاوه بر توصیهها و تجویزات پزشک میتوانید از ۲۱ درمان خانگی بیماری آلزایمر که واقعا موثر هستند نیز بهره ببرید.
همچنین، افسردگی و اختلالات خلقی نیز به میزان بالایی در میان آدمهای سالخورده شایع است، و متاسفانه، این بیماریها غالبا بدون تشخیص و درمان باقی میمانند. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، در حال حاضر، ۵ درصد از آدمهای سالخوردهی ۶۵ سال به بالا به افسردگی مبتلا هستند، و حدود ۱۰.۵ درصد از سالخوردگان در برخی مراحل زندگیشان افسرده تشخیص داده میشوند.
از این رو، توصیه میشود برای کمک به بهبود وضعیت عزیزان سالخوردهتان، از ۱۰ راه درمان افسردگی بدون دارو و همچنین، ۸ چیز که آدمهای افسرده میخواهند حتما بدانید نیز آگاهی یابید.
اضطراب نیز درست مانند افسردگی به عنوان یکی از شایعترین مشکلات مربوط به سلامت روان آدمهای سالخورده به شمار میرود. اختلالات اضطراب طیفی از مشکلات روانی را در بر میگیرند؛ از جمله سندرم جمعآوری اشیاء، اختلال وسواس فکری- عملی، انواع فوبیا و اختلال استرسی پس از آسیب روانی. به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری، حدود ۷.۶ درصد از آدمهای ۶۵ سال به بالا، در برخی مراحل زندگیشان، به اختلال اضطراب دچار میشوند.
عوامل خطر ابتلا به بیماری روانی در پیری
یکی از مشکلات دائمی تشخیص و درمان بیماریهای روانی در آدمهای سالخورده این است که این افراد غالبا از علائم جسمی شکایت میکنند تا از مشکلات روانی. با وجود این، حتی استرسهای طبیعی هیجانی و جسمی مربوط به کهولت سن نیز میتوانند از جمله عوامل خطر ابتلا به بیماریهای روانی از قبیل اضطراب و افسردگی باشند.
بنیاد بهداشت روانی سالمندان ایالات متحده فهرستی از برخی محرکهای بالقوهی بیماریهای روانی را در آدمهای سالخورده جمعآوری کرده است:
الف. مصرف الکل یا مواد مخدر
ب. تغییر محیط زندگی، مثلا انتقال به خانهی سالمندان
پ. ابتلا به بیماریهای عامل بروز دمانس (مثلا بیماری آلزایمر)
ت. بیماری یا فقدان یکی از عزیزان
ث. ابتلای طولانی مدت به بیماری (مثلا سرطان یا بیماری قلبی)
ج. تداخلهای دارویی
چ. ناتوانی جسمی
ح. بیماریهای جسمی که میتوانند بر هیجان، حافظه، و افکار فرد تاثیر بگذارند
علائم اختلالات روانی سالمندان
با افزایش سن عزیزانمان، برخی تغییرات به طور طبیعی در وضعیت آنها ایجاد میشود. یکی از این تغییرات، بروز فراموشیهای مکرر است؛ با وجود این، از دست دادن دائمی قدرت شناختی و حافظه نیز یکی دیگر از این تغییرات است؛ این مورد میتواند به طور بالقوه بسیار جدی و خطرناک باشد.
بروز اضطراب شدید یا افسردگی طولانی مدت نیز میتواند از جملهی همین تغییرات باشد. آنهایی که از فردی سالخوردهمراقبت میکنند، باید گوش به زنگ نشانههای هشدار دهندهای باشند که از بروز مشکلاتی در سلامت روانی فرد سالخورده خبر میدهند:
۱. مشاهدهی تغییراتی در وضع ظاهر یا لباس، یا بروز مشکلاتی در نگهداری از خانه یا حیاط خانه.
۲. سردرگمی، عدم موقعیتآگاهی، و بروز مشکلاتی در مورد تمرکز یا تصمیمگیری.
۳. افزایش یا کاهش اشتها؛ بروز تغییراتی در وزن.
۴. مشاهدهی افسردگی که بیشتر از دو هفته به طول بیانجامد.
۵. تجربهی حس بیارزش بودن، احساس گناه بیمورد، حس بیچارگی؛ فکر کردن به خودکشی.
۶. از دست دادن حافظه، به خصوص مشکلات حافظه – به تازگی یا به صورت کوتاه مدت.
۷. بروز مشکلات جسمی که قابل توضیح نیستند: درد، یبوست، و غیره.
۸. کنارهگیری از اجتماع: از دست دادن علاقه به چیزهایی که پیشتر لذتبخش بودند.
۹. بروز مشکل در مدیریت مسائل مالی و محاسبهی اعداد و ارقام.
۱۰. بروز بیدلیل خستگی مفرط، کمبود انرژی، و تغییرات وضعیت خواب.