۱- با توجه به مقدار کثیفی و کپک، از اسپری مخصوص حمام و اسفنج
استفاده کنید. کاشیها را ابتدا خیس کنید. بهتر است ابتدا دوش را باز
کنید تا بخار آب کاشیها را بپوشاند.
۲- تمیز کردن را از بالا به پایین و به صورت سایشی انجام دهید. سعی
کنید سایش به صورت دورانی و با کمی فشار باشد.
کاشیها را به صورت خطی یا چپ و راست نیز تمیز کنید سپس با آب گرم بشویید.
۳- در صورتی که سطح کاشیها هنوز کدر است، باید نوع لکه را تشخیص دهید.
آهن بالا؛ لکه قهوهای، آب سخت؛ لکه سبز و صابون؛ لکه شیری به جا میگذارد.
۴- دستکش دست کنید و سرکه سفید را با فشار روی سطح مورد نظر بمالید.
با براق شدن کاشیها، کار به اتمام میرسد. از پاککنندههای مخصوص حمام
برای پاک کردن زنگار استفاده نمایید. در صورت مقاومت لکه، از شوینده مخصوص
سرویس بهداشتی استفاده کنید. آنها معمولا سوزاننده بوده و نباید مدت زمان طولانی باقی بمانند.
۵- تمیز کردن بندکشیها در صورت لک بودن ضروریست.
در صورت سفید بودن بندها، از اسپری رقیق وایتکس استفاده نمایید. چند دقیقه
صبر کنید سپس آبکشی نمایید. بندکشیهای تیره با خمیر جوششیرین پاک میشوند.
آنها را به صورت دورانی تمیز کنید. در صورت تمیز نشدن، از شویندههای آماده و مخصوص
استفاده کنید و طبق دستورالعمل کار کنید. راز تمیز ماندن بندها، خوب ساییدن آنها
به طور منظم و خشک کردنشان است.
نکته:
– هنگام استفاده از شویندههای شیمیایی حتما از دستکش استفاده کنید.
– هنگام استفاده از اسپریهای شوینده، به صورت خود ماسک بزنید.
می زنند اما خسارت آن چنان شدید است که داخل هر محدوده ای که انتشار یابند دیر
یا زود الوارهای بی محافظ و یا وسایل چوبی به کار رفته در ساختمان ها تخریب می شوند.
بنابراین باید به فکر مبارزه با این موجودات کوچک افتاد. هرچند اگر بخواهیم خودمان نمی توانیم
موریانه های هجوم آورده به منزلمان را تارومار کنیم اما در این مقاله راه هایی برای
شناسایی حضور موریانه ها در منزل داریم.
موریانه ها مهم ترین آفت و نابود کنندۀ ساختارهای چوبی بخصوص در مناطق جنوبی ایران
به شمار می آیند. براساس تحقیقات به عمل آمده، موریانه ها سالانه بیش از دویست میلیارد
تومان خسارت به کشور وارد می کنند، مهم ترین گونه که در ایران زیست
می کنند زیرزمینی هستند حرکات و ساختار زندگی آن ها در زیرزمین می باشد.
حشراتی اجتماعی هستند که در لانه ها به صورت کلونی یا به طور معمول در زیرزمین
یافت می شوند که معمولا در نزدیکی درختان، کُندۀ چوب، انبارهای چوب، پالت ها، پالت های
چوبی، دیوارهای خشتی که ملات آن ها را عناصر چوبی مانند کاه و کلش پوشانده تغذیه می کنند.
در برخی از مناطق چندین کلونی از موریانه ها در کنار یکدیگر به صورت مصالمت آمیز زندگی
می کنند. که همین مطلب ما را بر این می دارد تا دقت بیشتری در خرید منزل داشته باشیم.
چرا که در مناطقی که به مناطق موریانه خیز معروف می باشد احتمال آن می رود که شاید
روزی موریانه ها بتوانند راهی برای نفوذ به منزل ما پیدا کنند که در ادامۀ این مطلب تا حدودی
به مسائل پیشگیرانه از نفوذ اشاره می شود.
در مناطقی که خیز می باشند مانند جنوب ایران و یا حتی برخی از مناطق تهران نظیر
منطقۀ طرشت، باغ فردوس، لویزان، نیاوران و… بایستی قبل از خرید ملک از سلامت خانه
اطمینان حاصل گردد و سالیانه به صورت مرتب از منزل در مقابل حملۀ بازرسی
انجام داد. این نکته قابل ذکر است بعضی از نشانه ها به صورت غیر منتظره و تصادفی پدیدار
می شوند که در این زمان پیشنهاد می شود قبل از هر گونه اقدامی با کارشناسان شرکت های
مبارزه با حیوانات موذی تماس بگیرید چرا که برخی از اقدامات خودسرانه سبب می شود تا
رگه های از یک نقطه به نقاط مختلف پخش گردد که در این صورت نحوۀ مبارزه با آن ها
مشکل تر می شود.
کلونی موریانه ها معمولاً در طول ۳ تا ۵ سال بالغ شده و شروع به ازدحام جمعیت می کنند.
اکثر در اوایل پاییز تا ابتدای زمستان و از ابتدای بهار تا اواسط تابستان شروع به ازدیاد می کنند.
معمولاًدر طول روزهای گرم و بارانی فعالیتشان شدت بیشتری پیدا می کند، که
در این زمان کارگر برای پیدا کردن منبع غذایی حرکت خود را از زیر زمین به سطح
شروع می کنند. که ما حتی الامکان بایستی در منزل وسایلی که مواد آن ها را چوب تشکیل
می دهد به صورت مستمر بازدید کنیم و در منازلی که حمله صورت می گیرد در ابتدا بایستی
منابع چوبی مانند کمدها، مبلمان، بوفه از سطح دیوار به میزان ۱۰ سانتیمتر فاصله ایجاد کنیم.
این نکته قابل ذکر است بالدار تا حد زیادی به مورچه ها مشابهت دارند.
بر خلاف مورچه ها در محیط های باز پرسه نمی زنند. موریانه ها از طریق تونل های
زیر زمینی که معمولاً قطر آن ها به اندازۀ یک مداد می باشد راه های ارتباطی خود را (که معمولاً رگه می نامند)
به یکدیگر متصل می کنند. ساختار این لوله ها به اصطلاح گلی است که از خاک و ذرات چوب و مواد سلولزی ساخته می شود.
کلونی موریانه ها معمولاً در طول ۳ تا ۵ سال بالغ شده و شروع به ازدحام جمعیت می کنند
در مواردی که به سطح زمین می آیند از طریق این لوله ها حمله ور می شوند.
با شکستن این لوله ها می توان فعالیت را مشاهده نمود اما زمانی که لوله ها
خالی است به این معنا نیست که موریانه فعالیتش از بین رفته از طرفی آن ها این توانایی
را دارند تا لوله های گلی آسیب دیده را مجدداً بازسازی نمایند. لوله های قدیمی معمولاً
شکننده و خشک می باشند.
لوله هایی که در سقف یا در طبقات بالایی مشاهده می شود نشانه ای از هجوم هوایی
(هجوم ثانویه) این حشرات می باشد.
اکثراً هجوم ثانویه زمانی پدیدار می شود که رطوبت و مواد غذایی در دسترس
به میزان کافی وجود داشته باشد.
اشکال لوله های گلی:
– لوله در قسمت بیرونی دیوار
– لوله های حلق آویز از تیرچه طبقات
– لوله های مستقر روی دیوار های حاوی خاستر
– لوله های روی دیوار داخلی
– لوله های سقفی
– لوله های داخل کاغذ دیواری
– لوله در بلوک داخلی
– لوله ها در کنار قرنیزهای دیوار
– لوله بر روی پارکت کف
معمولاً تصور می شود که فقط از چوب تغذیه می کنند اما نکته مهم این است
که موریانه ها از هر موادی که حاوی سلولز باشد، تغذیه می کنند و برخی از نژادهای
موریانه ها توانایی آن را دارند که برای یافتن غذا حتی از دیوار های سیمانی نفوذ می کنند
در واقع هیچ چیزی نمی تواند از دندان های تیز در امان باشد گاهی از طریق مواد
غیر سلولزی نظیر پلاستیک یا فوم نیز وارد می شوند. بعضی از تحقیقات نشان می دهد
که کلونی هایی که شامل ۶۰/۰۰۰ کارگر هستند در کمتر از یک ماه یک قطعه چوبی ۱*۲۰۰ متر
را مصرف می کنند، البته آسیب های ناشی از به عوامل مختلفی مانند دما،
رطوبت و میزان دسترسی مواد غذایی بستگی دارد اما آن چیزی که زندگی موریانه ها
را از سایر حشرات مجزا می سازد این است که در هیچ یک از فصول سال از
فعالیت نمی ایستند و مانند سایر حشرات به خواب زمستانی نمی روند. معمولاً آسیب های
جدی در طول فعالیت ۳ تا ۵ ساله در منزل ایجاد می شوند و مهم ترین مسئله و
عاملی که ما را بر آن می دارد تا خطر حملۀ را جدی بپنداریم این است که
با توجه به نحوۀ زندگی آن ها در زیر زمین و دور از دید انسان بنیاد و ساختار منزل را مورد
حمله قرار می دهند.
انتشار ازمحلی به محل دیگر و حتی کشوری به کشور دیگر به راحتی امکان پذیر
است. افزایش تعداد ساختمان ها با تغییر روش ساختمان سازی موجب شده است که موریانه ها
در کشورهایی که تا کنون مطرح نبوده اند به صورت آفت درآیند؛ مثلا در مناطقی که خانه ها را از
خشت و گل بدون استفاده از الوار می ساختند بنظر می آید که ساختمانها بدون موریانه باشند
در حالیکه استفاده از تیر، الوار و تغییر بافت ساختمانی سبب شده که موریانه ها تکثیر یافته
و مشکل آفرین شوند.
در سالهای اخیر به سبب بالا رفتن مخارج تعمیر و نگهداری، موریانه ها خسارات بسیاری به
ساختمانها وارد آورده اند. خصوصا” در مناطقی که پروژه های خانه سازی ارزان قیمت و به تعداد
زیاد وجود دارد و به برنامه های تعمیر و نگهداری اهمیتی داده نمی شود؛ ساختمانها بیشتر
در معرض حمله موریانه ها قرار میگیرند.
علامت مشخصه آلودگی به موریانه های زیرزمینی وجود خاک یا مخلوطی از شن وموریانه
چوب جویده شده در الوارها است در همین حال لوله های خاکی یا راهروهای پوشیده که
بر روی دیوارهای غیر قابل نفوذ بنا می شود خطوط ارتباطی بین لانه و غذا می باشد.
اگر الوار با خاک تماس داشته باشد موریانه ها از زیر دالان های داخل خاک با چوب در تماس
داشته بدون هیچگونه علامت مشخصه وارد الوار می شوند دیوارهای خشتی یا سنگی با
ملات گل به حفره های ممتد راه را برای موریانه های الوار سقف ایجاد می کنند.
مسئله ای که در امر ساختمان سازی به آن بایستی توجه شود این است که ساختمانهای
ساخته شده از بتن و فلز و شیشه لزوما” ضد موریانه نیستند مگر اینکه ساختمانها طوری
طراحی شده باشند که دسترسی موریانه ها به مبلمان چوبی، کتابها، وسایل تزئینی و … غیرممکن باشد.
موریانه ها از نظر بهداشتی برای انسانها هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند و مشکلات ناشی
از این حشرات بیشتر اقتصادی می باشد. چرا که آنها از مواد سلولزی تغذیه کرده و به وسایل
چوبی، کاغذی، کتاب و هرگونه موادی از این قبیل خسارت وارد می کنند.
– صدای چوب توخالی که در اثر ضربه زدن به آن این صدا قابل تشخیص می باشد.
– چوب های نازکی که به راحتی به وسیلۀ چاقو و آچار خط می افتد.
– لانه های نازک شن (قهوه ای و خاکستری سطحی که در مکان های آسیب دیده به وجود می آید.)
– خردگی و نازک شدن سطح چهارچوب های چوبی درها
راههای مبارزه
تغییرات ساختاری که عبارت است از نامناسب کردن محیط، جهت زیست موریانه ها با انجام روشهای زیر:
– جمع آوری کلیه مواد چوبی از اطراف ساختمان و پاک سازی کامل محیط به طوری که تا
عمق ۵۰ سانتی متری خاک ماده ای چوبی در زمین نباشد.
– انجام تهویه مناسب زیر زمین ساختمان و شیب بندی مناسب کف جهت دفع صحیح آب و رطوبت از ساختمان.
– مسدود کردن کلیه درزها و شکافها با مصالح ساختمانی مناسب و مستحکم.
– ایجاد زهکش های دور کننده رطوبت در اطراف ساختمان جهت کم کردن رطوبت خاک.
اقداماتی که صرفا” جنبه پیشگیری دارد به شرح زیر می باشد:
– دقت در تهویه
– استفاده از زیر زمین یا ایجاد ساختمان بر روی ستون و پایه
– جلوگیری از مرطوب شدن محیط
– استفاده از موانع مکانیکی مانند قطعات بتون پیش ساخته به صورت ممتد و با قطر حداقل
۱۵ سانتی متر و فاقد هر گونه شکاف تا از رسیدن موریانه های خاک جلوگیری شود.
– نصب کلاهک در قسمت پایه ساختمان که مانع از بالا آمدن موریانه از پایه می شوند.
– آغشته کردن محل به سموم شیمیایی مانند دیلدرین Dieldrin، پنتاکلروفنات سدیم و هگزاکلروبنزن.
– استفاده از سموم خاک خصوصا در ساختمانهایی که از قطعات بتون ساخته می شوند و امکان بازبینی وجود ندارد.
– پاکسازی محل ساختمان از لانه های موجود و منهدم کردن چوب و فرآورده های چوبی آلوده و ریشه گیاهان.
– مقاوم نمودن الوارهایی که به کار برده می شود.
آغشته سازی خاک با استفاده از روش تزریق سم اولین روش از بین بردن موریانه ها می باشد
این موریانه ها در شاخه های خشک و مرده درختان و الوار بریده در حال خشک شدن زندگی
می کنند آنها به صورت دسته جاتی کوچک پرواز کرده انتشار می یابند.
در ساختمانهای جدید هر جا که الوار ساختمانی یا مبلمان چوبی که دارای شکاف یا بریدگی
باشد محل جایگزینی موریانه ها است. استفاده از چوب ساختمانهای قدیمی در محلی که
موریانه چوب، وجود دارد اشتباه محض است با این همه موریانه های چوب از طریق انتقال
وسایل چوبی آلوده به ساختمانهای جدید منتقل می شوند.
تنها راهکار موثر در ساختمانها استفاده از الوارهایی است که نسبت به موریانه مقاوم هستند
یا بوسیله مواد موثر ضد موریانه محافظت شده اند، همچنین معدوم نمودن وسایل آلوده و
سوزاندن آنها توصیه می شود.
مبارزه با موریانه در ساختمانها
– شناسایی موریانه هایی که خسارت زده اند، زیرا اقدامات مبارزه فقط با آگاهی از
عادات موریانه ها و اطلاع کافی از نحوه ساختمان سازی آنها امکان پذیر است.
– مشخص نمودن محل ورود موریانه که با برداشتن تکه های چوبی امکان پذیر است
ضمن اینکه ارتباط موریانه ها نیز از بین خواهد رفت. زمانی که ارتباط موریانه های داخل
ساختمان با خارج از ساختمان قطع شود موریانه ها بتدریج از بین می روند.
– استفاده از سموم شیمیایی در خاک که موریانه ها از میان آنها عبور می کنند تا به ساختمان
برسند روش متعارفی است. مانند استفاده از امولسیون ۱% کلردان chlordane و امولسیون ۵/.% دیلدرین، دیازینون ۳-۲ در هزار.
– برای سمپاشی اماکنی که بر روی بتون پیش ساخته روی خاک بنا شده باید سوراخهایی
با فاصله ۴۵-۳۰ سانتیمتر که ۱۵ سانتیمتر از سطح داخلی دیوار فاصله داشته باشند ایجاد
نمود و از این طریق حشره کش را وارد خاک نمود.
– چوب ساختمانهایی که به موریانه چوب خشک آلوده شده اند بایستی بتدریج با مواد شیمیایی
محافظت کننده آغشته نموده تا با نفوذ به عمق کافی موریانه های موجود را نابود نماید. برای
مبلمان آلوده برای ریشه کن کردن موریانه های چوب خشک از روش تدخین استفاده می شود
که این عمل با پوشاندن ساختمان به چادر پلاستیکی و استفاده از متیل بردماید به میزان ۱ کیلوگرم
در ۲۰ متر مکعب به مدت ۲۴ ساعت صورت می پذیرد.
مبارزه شیمیایی
ایجاد سدی از مواد شیمیایی بین کلنی موریانه ها در داخل خاک و ساختمان جهت جلوگیری
از نفوذ آنها به ساختمان با استفاده از روشهای زیر:
آغشته سازی خاک با استفاده از حفر گودال
این روش در ساختمان هایی کاربرد دارد که از بناهای اطراف فاصله داشته باشد. روش کار به این صورت می باشد:
– ابتدا گودالی باعرض ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر و عمق آن تا کف فوندانسیون و در ساختمانهای
دارای زیر زمین تا ۳۰ سانتیمتر پایین تر از کف زیر زمین احداث می شود.
– در طول گودال سوراخهایی با فاصله ۳۰ سانتیمتر حفر کرده و سم مخصوص توصیه شده
برای موریانه (امولسیون۱% کلردان chlordane امولسیون ۵/.% دیلدرین، دیازینون ۳-۲ در هزار)
به داخل این سوراخها تزریق می شود.
– خاک برداشته شده از گودال را با محلول سمی و با غلظت مناسب توصیه شده آغشته نموده.
– داخل گودال را با سم و غلظت مناسب سمپاشی کرده.
– در نهایت خاک آغشته به سم را داخل گودال ریخته و به این ترتیب در اطراف ساختمان سدی
سمی به وجود می آید که مانع از نفوذ موریانه ها خواهد شد.
آغشته سازی خاک با استفاده از روش تزریق سم
این روش در مواردی کاربرد دارد که فاصله ای بین ساختمان و دیوار همسایه وجود
نداشته باشد. روش کار به این صورت می باشد:
– ابتدا با مته هایی به قطر ۱۲، ۱۴، ۱۶ و یا ۱۸ میلی متری سوراخهایی را به فاصله
۳۰ سانتی متر و با عمق ۴۰ تا ۶۰ سانتی متر در طول دیوار و اطراف ساختمان ایجاد می کنند.
– سپس سم مخصوص با غلظت مناسب به داخل سوراخها به مقدار لازم ( ۲ تا۳ و حد اکثر ۵ لیتر ) تزریق می شود.
– بلا فاصله پس از تزریق سم مدخل سوراخ با ملات سیمان مسدود می گردد.
CCU به بخشی از بیمارستان گفته می شود که برای مراقبت و درمان بیماران دچار
اختلالات قلبی مورد استفاده قرار می گیرد.
در سال ۱۹۶۳، پزشکان بیمارستانی در آمریکا به این نکته پی بردند که
بسیاری از مرگ و میر بیماران این بیمارستان مربوط به مشکلات قلبی عروقی است.
به همین دلیل سعی کردند بخش مجزایی در بیمارستان برای مراقبت های ویژه از
این بیماران در نظر بگیرند.
سپس پزشکان با بررسی های انجام شده دریافتند که نیمی از مرگ و میرهای ناشی
از اختلالات قلبی عروقی
با اختصاص بخش جداگانه به این بیماران کاهش یافته است. CCU به عبارتی ICU
بیماران قلبی نام دارد و این بخش مشابه بخش مراقبت های ویژه، از دستگاه های
پیشرفته تشکیل شده و بالاترین مراقبت های پزشکی و پرستاری را داراست.
مسئول بخش CCU، متخصص قلب می باشد.
پرستاران این بخش باید علاوه بر دانش و تجربه بالا در کار، روحیه بالا، انگیزه کافی
و سلامت جسمی و روحی کامل داشته باشند.
همچنین این پرستاران به دلیل شرایط بیماران، در معرض افسردگی هستند و
داشتن ثبات عاطفی و روانی یک ویژگی مهم در آنهاست.
مشکلات مختلفی ممکن است برای قلب انسان رخ دهد که موجب بستری شدن
او در بیمارستان شود.
حمله قلبی یا سکته قلبی که شایع ترین دلیل مرگ و میر بیماران قلبی
عروقی می باشد و به دلیل انسداد عروق کرونر ایجاد می شود.
نارسایی قلبی که در آن عضلات قلب، تحت عوامل داخلی (ژنتیک) یا عوامل
خارجی (مصرف دخانیات و الکل)، ضعیف شده و توانایی پمپاژ خون آن کاهش
می یابد. بعد از حمله قلبی، نارسایی قلبی دومین مشکل شایع در این گروه از بیماران است.
آریتمی که در آن ضربان قلب بدون دلیل دچار اختلال می شود.
مشکلات مادرزادی قلبی
بیماری روماتیسم قلبی که در آن عملکرد دریچه های قلب دچار مشکل می شود.
ذکر این نکته بسیار مهم است که بیماران بستری در بخشCCU،
از طریق مانیتور کنترل شده و حتی ملاقات وصحبت همراهان با این بیماران از طریق مانیتور صورت می گیرد.
همچنین مراقبان باید توجه داشته باشند که بیماران بستری در بخش CCU،به هیچ مراقبی نیاز ندارند
و کادر درمانی این بخش ها وظیفه تغذیه ،مسائل بهداشتی ودرمانی آنها را برعهده دارند.
مهمترین وظیفه همراهان بیمار حفظ خونسردی و آرامش خود میباشد.
آنها باید شرایط این بخش را درک کنند و با کادر درمانی نهایت همکاری را برای بهبودی بیمار خود داشته باشند
و تاحد امکان سعی کنند از در خواست ملاقات های حضوری بیموقع و گاه و بیگاه و یا تماس های مکرر خود داری کنند.
وظیفه پرسنل این بخش، مراقبت از بیمار و تکمیل اقدامات درمانی میباشد
که درصورت رفتار های ناشیانه همراهان بیمار، این برنامه دچار اختلال نشود.
تاحد امکان سعی شود زمان ملاقات بیمارکوتاه باشد.
همچنین ملاقات باید بارعایت نکات بهداشتی انجام شود تا مانع از ایجاد عفونت شود.
استفاده از روپوش مخصوص، روکفشی، ماسک و ضدعفونی کردن دستها از این نکات است.
بیشتر بخوانید :
معرفی ست سرم ها (تزریق های داخل وریدی)
فشارسنج چیست و چه کاربردی دارد؟
اولین مراقبت پزشکی پس از ترخیص مادر
و تنه در اطراف آن شکل گرفته است. این ساختمان از استخوان ها، عضلات،
و دیگر بافت ها تشکیل شده است.
ستون فقرات یا ستون مهره یا اسپاین Spine از بیش از سی استخوان کوچک تر
به نام مهره Vertebrae تشکیل شده است که روی یکدیگر قرار گرفته اند. در اطراف
مهره ها عضلات، لیگامان ها، اعصاب و دیسک بین مهره ای قرار گرفته اند.
فهرست مطالب .
کل ستون مهره از بالا تا پایین چهار قسمت دارد که در هر کدام از آنها مهره ها نه
در امتداد یک خط مستقیم، بلکه به شکل یک قوس هستند. پس ستون مهره از
چهار قسمت قوسی شکل تشکیل شده است که عبارتند از :
مهره های ستون فقرات نسبت به هم حرکت میکنند و این حرکت در محل دیسک بین
مهره ای و مفاصل بین زوائد مهره ای ایجاد میشود. بدین ترتیب ستون مهره ای میتواند
به سمت جلو و عقب و طرفین انحنا پیدا کند.
ستون فقرات از مهره هایی درست شده که پشت سر هم از بالا به پایین ردیف شده اند.
هر مهره از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت جلویی که به شکل یک استوانه
است و یک قسمت پشتی که شامل تیغه های استخوانی است که به نحوی به یکدیگر
متصل شده اند که یک حلقه را تشکیل میدهند. در درون این حلقه نخاع قرار دارد.
اندازه مهره های ستون فقرات با یکدیگر متفاوت است بطوریکه مهره های ستون مهره در
بالا کوچک هستند و هرچه به سمت پایین میاییم مهره ها بزرگنر میشوند. شکل مهره های
ستون فقرات بجز مهره های اول و دوم گردنی، تقریبا مشابه یکدیگر بوده و خصوصیات مشترکی دارند.
همانطور که گفتیم بزرگترین قسمت مهره، یک استخوان استوانه ای شکل است که آنرا
تنه Body مینامند و در پشت تنه تیغه های استخوانی وجود دارد که با به هم پیوستن
آنها یک حلقه استخوانی ایجاد شده است.
در دو طرف کناری این حلقه دو برجستگی استخوانی بنام زائده های عرضی Transverse process
قرار گرفته اند. در پشت این حلقه هم یک تیغه استخوانی به نام زائده خاری یا شوکی
Spinal process وجود دارد. زوائد عرضی و خاری مهره محل هایی هستند که از طریق
آنها عضلات به ستون مهره میچسبد.
پس عضلات اطراف ستون مهره که موجب خم و راست شدن و چرخش ستون مهره میشوند
از طریق اتصال به این زوائد موجب حرکت مهره ها میشوند.
قسمت استوانه ای مهره از جنس استخوان اسفنجی است که روی آن را یک لایه از استخوان
کورتیکال فرا گرفته است. همانطور که گفته شد در پشت تنه مهره، زوائد مهره ای یک حلقه
تو خالی استخوانی را درست میکنند.
با پشت سرهم قرار گرفتن این حلقه های توخالی مهره ایی که روی یکدیگر قرار گرفته اند
یک کانال استخوانی درست میشود که به آن کانال مهره ای Spinal canal میگویند. به این
کانال، کانال نخاعی هم میگویند چون در داخل آن نخاع قرار گرفته است.
دیسک بین مهره ای Inter vertebral disc همانطور که از اسمش پیدا است به شکل یک
دیسک یا یک استوانه کم ارتفاع است که بین مهره ها قرار میگیرد.
دیسک بین مهره ای مثل لاستیک قابلیت ارتجاعی و تغییر شکل دارد. آنها در واقع ضربه گیر
ستون مهره هستند و موقعیکه شما میدوید یا میجهید ضربات و فشارهایی که به ستون مهره
وارد میشود در دیسک ها جذب و مستهلک میشود.
ارتفاع دیسک های بین مهره های بالایی کم بوده و هر چه به قسمت های پایین تر ستون فقرات
میرویم ارتفاع و کلفتی دیسک بیشتر میشود. ارتفاع دیسک بطور متوسطی یک سانتیمتر است.
دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت
محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس Anulus fibrosus میگویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم
ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است.
قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت
مرکزی نوکلئوس پولپوزوس Nucleus pulposus میگویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت
جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.
گرچه مهره ها و دیسک بین مهره ای محکم به یکدیگر چسبیده اند ولی انعطاف دیسک بین
مهره ای موجی میشود تا مهره های بالایی و پایینی آن بتوانند نسبت به هم حرکت کنند. دو
مهره میتوانند نسبت به هم به طرف جلو یا عقب و یا به طرفین خم شوند و یا نسبت به هم بچرخند.
در پارگی دیسک بین مهره ای در واقع قسمت قسمتی از حلقه آنولوس فیبروزوس پاره میشود
و محتویات داخلی آن یعنی نوکلئوس پولپوزوس به بیرون از آن راه پیدا میکند. به این بیرون زدگی
محتویات داخلی دیسک، فتق دیسک میگویند. این بیرون زدگی میتواند به نخاع یا ریشه های عصبی
فشار آورده و موجب بروز علائم سیاتیک شود.
از چپ به راست مراحل پاره شدن آنولوس فیبروزوس و بیرون زدگی نوکلئوس پولپوزوس دیده میشود
به مفاصل بین مهره های ستون فقرات فاست Facet joint میگویند. این مفاصل در واقع قسمت هایی
از زوائد مهره ها هستند که به یکدیگر نزدیک شده و بین آنها غضروف قرار گرفته و به شکل یک
مفصل درآمده اند.
در موقع حرکت ستون مهره، این مفاصل هم حرکت میکنند. حرکت این فاست ها و قابلیت ارتجاعی
دیسک بین مهره ای است که موجب میشود مهره ها بتوانند نسبت به یکدیگر حرکت کنند.
مفاصل بین مهره ای یا فاست ها کپسول مفصلی دارند که حاوی مایع مفصلی است. این مفاصل
با بالا رفتن سن دچار ساییدگر میشوند و میتوانند یکی از علل بروز کمر درد باشند.
لیگامان ها تنه و زواند مهره های بالا و پایین را به هم متصل میکنند. در جلو و در پشت جسم استوانه ای
شکل مهره دو رباط یا لیگامان محکم به شکل نوار قرار گرفته اند که به آنها رباط طولی جلویی و رباط طولی خلفی میگویند.
در بین زوائد عرضی مهره ها و همچنین در بین زوائد خاری آنها هم رباط هایی به شکل پرده قرار گرفته اند.
لیگامان ها به رنگ آبی نشان داده شده اند
عضلات عمدتاً در پشت تنه مهره ها و در اطراف زوائد مهره ای قرار گرفته اند و موجب حرکات
مهرها نسبت به یکدیگر میشوند. ضعیف شدن این عضلات یکی از مهمترین علل کمردرد است.
عضلات کم قدرت نمیتوانند مهره ها را در وضعیت صحیح و مناسب در امتداد هم قرار دهند و در
نتیجه به علت بر هم خوردن نظم چینش مهرها، نیروهای وزن بطور نامتقارن و بیش از حد تحمل
به آنها وارد میشود. این نیروهای زیاد در نهایت میتوانند موجب آسیب دیسک بین مهره ای و مفاصل
بین مهره ها شده و ایجاد کمردرد کنند.
عضلات اطرف ستون مهره
پایداری ستون مهره عمدتا به علت رباط ها و عضلات اطراف آن تامین میشود.
همانطور که قبلا گفته شد در پشت تنه مهره، زوائد مهره ای یک حلقه تو خالی استخوانی را
درست میکنند. با پشت سرهم قرار گرفتن این حلقه های توخالی مهره ایی که روی یکدیگر
قرار گرفته اند یک کانال استخوانی درست میشود که به آن کانال مهره ای Spinal canal میگویند.
به این کانال، کانال نخاعی هم میگویند.
نخاع در داخل کانال نخاعی قرار گرفته و به توسط مهره ها محافظت میشود. نخاع ساختمانی
عصبی است که از مغز به پایین کشیده شده است و تا حدود مهره اول کمری ادامه دارد. وظیفه
نخاع انتقال پیام های عصبی بین مغز و اندام ها ( عضلات، پوست و …) است. رشته های عصبی
حسی از طریق نخاع به مغز میروند و رشته های عصبی حرکتی از مغز و از طریق نخاع به اندام ها میرسند.
از هر مهره از نخاع چند رشته عصبی خارج میشود که به آن ریشه عصبی یا روت Root میگویند.
این ریشه های عصبی هم حاوی اعصاب حسی و هم حرکتی هستند. ریشه های عصبی از فضاهایی
که ما بین مهره هاست خارج شده و به اندام ها میروند. به این فضاهای بین مهره ها فورامن میگویند.
رشد طولی نخاع در زمان بچگی متوقف میشود ولی ستون مهره همچنان به رشد خود ادامه میدهد.
بر اثر این عدم هماهنگی است که طول نخاع برابر با طول کانال نخاعی نیست.
پس رشته های عصبی که از نخاع خارج شده و به اندام تحتانی میروند قبل از خروج از کانال نخاعی
چند اینچ را در داخل کانال طی میکنند. به این دسته رشته های عصبی که در داخل کانال نخاعی هستند
دم اسب یا کادا اکینا Cauda equine میگویند.
قسمت زرد رنگ پایین نخاع در واقع ریشه های عصبی یا کادا اکینا هستند که از نخاع منشعب شده
و مسیری را طی کرده و سپس از فورامن بین مهرها خارج میشوند.
رادیوگرافی ساده از مهمترین وسایل تشخیصی در بیماری های ستون مهره است. در بسیاری از موارد
پزشک بعد از صحبت با بیمار و معاینه وی درخواست تهیه رادیوگرافی را میدهد. گرچه روش های
تصویربرداری دیگر مانند سی تی اسکن، ام آر آی، اسکن رادیوایزوتوپ و سایر روش ها در بررسی
مشکلات ستون فقرات کاربرد دارد ولی در غالب موارد قبل از تهیه هر کدام از آنها پزشک معالج
ترجیح میدهد ابتدا رادیوگرافی ساده این ناحیه را مشاهده کند.
رادیوگرافی ساده ستون مهره را معمولا از دو نما تهیه میکنند. یک نما رخ یا قدامی خلفی Anteroposterior یا
به اختصار AP است که در آناشعه ایکس از جلو به مفصل ناحیه تابانده شده و کاست رادیولوژی در پشت کمر
قرار میگیرد و نمای دیگر نمای نیمرخ یا لترال Lateral یا به اختصار .Lat است که در آن اشعه ایکس از کنار به
ستون مهره تابانده شده و کاست رادیولوژی در طرف مقابل کمر قرار میگیرد.
رادیوگرافی رخ ستون مهره کمری
رادیوگرافی نیمرخ ستون مهره کمری
رادیوگرافی رخ ستون مهره گردنی
رادیوگرافی نیمرخ ستون مهره گردنیبیشتر بخوانید:
پرستار کودک فشرده سازی قفسه سینه می تواند خون رسانی را به قلب، مغز
و سایر اعضای بدن بهبود ببخشد. CPR با ۳۰ فشار قفسه سینه شروع می شود
و به دنبال آن دو تنفس مصنوعی میآیند. این چرخه بلافاصله توسط پرستار کودک
تکرار می شود و ادامه می یابد تا زمانی که کودک بهبود یابد یا کمک از راه برسد.
برای انجام این روش، ضروری نیست که نشانه های گردش خون
را چک کند.به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA)، امدادرسانان باید هنگام فشار
“به سختی، سریع و در مرکز سینه” این عمل را انجام دهند. یک دوره CPR به پرستار کودک
می آموزد که چگونه فشرده سازی قفسه سینه را در نوزادان، کودکان و بزرگسالان، و
نحوه هماهنگ سازی فشرده سازی با تنفس مصنوعی را یاد بگیرند.
پس از تکمیل ۳۰ فشار، راه هوایی مصدوم باید برای تنفس بازسازی شود. راه هوایی
ممکن است زمانی که فرد از هوش میرود توسط زبان مسدود شود، و یا ممکن است
از طریق مواد غذایی و یا یک جسم خارجی دیگر مسدود شود. در یک دورهی آموزش CPR،
پرستار کودک یاد می گیرد که چگونه راه های هوایی را باز کنند و فرد (کودک) را در جایگاه
مناسب قرار دهد تا برای شروع تنفس مصنوعی آماده باشد. این دوره شامل مواردی است
که فرا میگیرد چگونه راه تنفس کودک یا فرد مصدوم را باز کند (اگر فکر میکند
نوزاد یا کودک دچار خفگی شده است و راه هوایی مسدود شده است).
تنفس مصنوعی پس از ۳۰ فشار کامل و راه هوایی باز شروع میشود. در این عمل،
پرستار کودک به وسیلهی راندن هوا به ریهها اساسا برای قربانی تنفس می کند. این
روش شامل تنفس به دهان قربانی در فواصل منظم و صحیح و بررسی علائم حیاتی مصدوم است.
یک دورهی آموزشی CPR روش های صحیح و روش هایی را که امدادرسانان و پرستار کودک برای
قرار دادن خود در موقعیت مناسب برای دادن تنفس و احیای دهان به دهان به نوزادان، کودکان و
بزرگسالان مرور خواهد کرد.
بیمارستان های نزدیک و مراکز هلال احمر منابع خوبی برای پیدا کردن دوره CPR در منطقه هر
پرستار کودک هستند. مربیان واجد شرایط می توانند از فیلم ها، موارد چاپی و مانکن هایی که
نوزادان، بچه ها و بزرگسالان را به نمایش می گذارند برای آموزش تکنیک های مناسب برای انجام
CPR استفاده کنند. در این مراکز سطوح زیادی از دوره های CPR ارائه میگردد. یک دوره پایه که
شامل CPR است، چند ساعت طول می کشد و در یک جلسه انجام می شود.
این جلسه خفگی و احیای قلبی-ریوی برای بزرگسالان، کودکان و نوزادان را پوشش می دهد.
پرستار کودک در این جلسه میتواند تکنیک ها را روی مانکن تمرین کند. همچنین می تواند با پرسش
درباره اشکلات خود، از آموزشهای فردی نیز استفاده کند. از آنجا که CPR مهارتی است که باید مورد
تمرین و استفاده قرار گیرد، عاقلانه است که حداقل ۲ سال یکبار، برای حفظ مهارت های
خود، دوره را تکرار کند. انجام این کار همچنین به پرستار کودک اجازه می دهد تا پیشرفتها و یا کشفهای
جدید در تکنیک های CPR را یاد بگیرد. به خاطر داشته باشد که گذراندن یک دوره CPR
می تواند به او کمک کند که روزی زندگی کودک و یا فرد دیگری را نجات دهد.