تعریف راپل
به کلیه مراحل فرود از یک ارتفاع معین و به نقطه صفر و عبور های عرضی بوسیله
ابزار الات تخصصی کار در ارتفاع راپل میگویند.
ابتدا راپل در گذشته بیشتر در فرود از صخره های مرتفع صورت میگرفت بعد ها نظر به
کاربرد آن در برخی مناطق صعب العبور رواج بیشتری پیدا کرد بعنوان مثال تخلیه نفرات از
بالگرد به منطقه معین که این روش بیشتر در گروه های نظامی و یا نجات صورت میگیرد.
به صورت عمومی، راپل به معنای استفاده از طناب برای پایین آمدن از ارتفاع است.
مزیت های راپل چیست؟
راپل ها اصولا برای مدتی در هوا معلق می مانند و حرکت آن ها با استفاده از پای آن ها انجام می شود.
مزیت هایی که باعث افزایش استفاده از راپل نسبت به دیگر وسایل مانند داربست شده است شامل:
• امنیت بالای راپل کار
• هزینه آن به مراتب خیلی کمتر از نصب داربست و کارگران بود (از آنجا که امنیت بالا است،
احتمال رویداد اتفاق و صدمات ناشی از آن خیلی کمتر خواهد شد.)
• زمان انجام فعالیت را کاهش می دهد.
• تمامی سطوح کار در ارتفاع را می توان با راپل به راحتی انجام داد.
• برای انجام راپل، برعکس داربست ها نیز آسیبی به نمای ساختمان وارد نخواهد شد
و این کمک به افزایش طول عمر بنا خواهد کرد.
بحث امروز ما در مورد صعود و یا نزول از ارتفاع می باشد و انواع گره هایی که برای انجام کار باید دانست
مهم ترین وسایل برای راپل
یک دستگاه کامل راپل اجزای مخصوص به خود را دارد که شامل:
۱. کارابین
این وسیله جهت ایجاد اتصالات سریع و مطمئن کاربرد دارد و دارای تنوع بسیار در نوع
و جنس می باشد که هر کدام برای مورد خاص استفاده می شود. برای غارنوردی از
کارابینهای پیچ دار استفاده می شود. علت استفاده از این نوع کارابین در غارنوردی
با توجه به سنگینی آن مقاومت این وسیله در برابر اصطکاک زیاد با لوازم فرود می باشد.
از نظر ساختار فیزیکی به دو شکل موازی و بیضی ساخته می شوند که نوع موازی بیشتر
در میانیها و تراورس ها استفاده می گردد.
۲. هشتی
حلقه بزرگ آن را به کارابین انداخته و طناب را از کمر داخل حلقه بزرگ کرده و
طناب را روی حلقه کوچک می اندازیم.
۳. چکش
چکش صخری نوردی در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم وزن دارد و دارای یک سر پهن
و سنگین تر جهت وارد آوردن ضربه به میخها و رولها می باشد. سر دیگر به شکل
مثلثی است که می توان برای شکستن لبه های تیز از این قسمت سود برند یک
سوراخ در وسط چکش تعبیه گردیده برای اتصال به بدن و یا اهرم کردن و دارای روکش
لاستیکی در دسته می باشد تا فشار ناشی از ضربه به دست منتقل نگردد.
۴. رول و مته ی رول
به وسیله دستگاه رول پانچ می توان در محل دلخواه یک کارگاه خوب و مطمئن برقرار کنیم.
نکته قابل توجه اینکه محل مورد نظر باید دارای پوسیدگی و فرسایش نباشد و می توان
با ضربات چکش سطح پوسیده را از بین ببریم. از زدن رول در شکافها و ترکها باید خودداری کرد،
این دستگاه از دو قسمت دسته و مته تشکیل شده است.
۵.میخ
میخها جهت برقراری میانی و یا برقراری کارگاه کاربرد فراوانی دارند. البته در غارنوردی به
علت کم بودن استحکام سنگها کمتر از میخها استفاده می شود چون معمولا مقاومت میخ
بیشتر از خود سنگ بوده و به راحتی سنگ را در فشارهای زیاد فرو می نماید. میخها از جنس
فولاد فنر ساخته می شوند و دارای سوراخ هستند و برای شکلهای مختلف انواع گوناگون وجود دارد.
۶. هارنس و صندلی
مجموعه ای به هم پیسوته از تسمه های نایلونی که توسط قلاب و یا دوخت د ر دو تکه بالا
تنه و پایین تنه ساخته می شوند، که جهت حفاظت بدن در برابر سقوطهای احتمالی کاربرد دارد
و شوک ناشی از سقوط را د ر تمامی بدن پخش می نماید و می توان صعود و فرود مطمئنی را انجام داد.
معمولاً باید از سینه و صندلی دو تکه و جدا از هم استفاده نمود و د ر فاصله بین آنها گره پروسیک
زده می شود البته در موارد حرفه ای تر و بحث تکاوری و رنجری از طنابچه می توان با زدن کره
دوسر طناب به عنوان صندلی استفاده کرد.
۷. طناب
قطر طناب غارنوردی نباید کمتر از ۹ میلیمتر و بیشتر از ۱۲ میلیمتر باشد، این طنابهای خاصیت
کشسانی ندارند و دارای رویه ایی زبر می باشند اصطلاحاً به این طنابها، طنابهای استاتیک
گفته می شوند و از ۲ قسمت هسته و روکش تشکیل شده اند . علل ساخت این طناب برای
غارنوردی در درجه اول ، به علت خاصیت ارتجاعی و کشش زیاد در طنابهای کوهنوردی برای
بالا آمدن از این طنابها نیروی مضاعفی نیاز می باشد ولی در طناب غارنوردی این مشکل وجود ندارد.
دوم اینکه این طنابهای غارنوردی مقاومت بیشتری در برابر اصطکاک و رطوبت دارند
۱- اضافه طناب در مقصد باید حلقه شود تا زیر پا لگد مال نشود.
۲- از طنابهای زخمی و مشکوک استفاده نگردد.
۳- به سوختگی و پیچ خوردگی آنها توجه شود.
۴- طناب بعد از هر برنامه باید تمیز و با آب شیرین شستشو داده شود.
برای یادگیری راپل یا کار در ارتفاع میبایست ترس معلق شدن را نداشته باشید. اولین کار
یادگیری راپل آموزش با لوازم مربوطه است .که دونه به دونه کارایی انها را باید یاد بگیرید
که در مواقع اموزش عملی تمام انها را در ذهن خود داشته باشید.بعد از یادگیری چگونگی
استفاده از ابزار راپل فرد کار آموز برای اولین بار از یک نقطه دو متری یا سه متری آویزان
میشود که ترس و قلق کار را یاد بگیرد.در طول یک هفته کم کم از ارتفاعات کم شروع میکنیم
تا به نقاط مرتفع تر میرسیم.بعد از یک هفته کار روش انجام پیچ و رولپلاک را روی سنگ نما آموزش میدهیم.
نکاتی که باید در راپل به آن ها دقت داشت
• وسایل هایی که برای راپل استفاده می کنید، باید سالم و استاندارد باشند.
به کارگیری وسایل فرسوده می تواند باعث بروز اتفاقات ناگواری در حین انجام فعالیت شود.
• طناب و وسایل باید بعد از هر بار استفاده کاملا از هر گونه کثیفی تمیز شوند.
همچنین قسمت های معیوب شده هم باید با یک وسیله سالم جایگزین گردند.
• نسبت به استحکام ساختمان و قسمتی که قرار است دستگاه اصلی طناب را بر روی آن قراربگیرید. مطمئن شوید.
• از وسایل به خصوص طناب های راپل برای انجام این کار استفاده شود.
