آناتومی جامع ستون مهره

ستون مهره ساختمانی است که از سر تا لگن امتداد دارد

و تنه در اطراف آن شکل گرفته است. این ساختمان از استخوان ها، عضلات،

و دیگر بافت ها تشکیل شده است.

ستون فقرات یا ستون مهره یا اسپاین Spine از بیش از سی استخوان کوچک تر

به نام مهره Vertebrae تشکیل شده است که روی یکدیگر قرار گرفته اند. در اطراف

مهره ها عضلات، لیگامان ها، اعصاب و دیسک بین مهره ای قرار گرفته اند.

فهرست مطالب .

• قسمت های ستون مهره
• آناتومی جسم مهره
• آناتومی دیسک بین مهره ای
• آناتومی مفاصل بین مهره ای
• آناتومی رباط های بین مهره ای
• آناتومی عضلات ستون مهره
• آناتومی نخاع و اعصاب ستون مهره
• رادیوگرافی ستون مهره

قسمت های ستون مهره

کل ستون مهره از بالا تا پایین چهار قسمت دارد که در هر کدام از آنها مهره ها نه

در امتداد یک خط مستقیم، بلکه به شکل یک قوس هستند. پس ستون مهره از

چهار قسمت قوسی شکل تشکیل شده است که عبارتند از :

​

• قوس بالایی که در زیر سر قرار گرفته است، قوس گردنی یا سرویکال Cervical بوده
• و تحدب آن به سمت جلو است این قوس از ۷ مهره تشکیل شده است. این مهره ها
• را از بالا به پایین و از یک تا هفت بصورت C1-C7 نامگذاری میکنند

• قوس وسطی را قسمت سینه ای یا توراسیک Thoracic میگویند که تحدب به سمت
• عقب دارد و از ۱۲ مهره تشکیل شده است. قفسه سینه یا قفسه صدری در اطراف
• این ۱۲ مهره تشکیل شده است. مهره های سینه ای را از بالا به پایین و از یک تا
• دوازده بصورت T1-T12 نامگذاری میکنند.

• قوس پایینی همان قسمت کمری یا لومبار Lumbar است که به سمت جلو تحدب
• دارد و از ۵ مهره تشکیل شده است. این ناحیه وزن تنه را تحمل کرده و کمردرد بیشتر
• در این محل احساس میشود. مهره های کمری را از بالا به پایین و از یک تا پنج بصورت L1-L5 نامگذاری میکنند.

• قسمت خاجی یا ساکروم Sacrum که از به هم چسبیدن چند مهره کوچک درست
• شده است. استخوان خاجی یا ساکروم ۵ مهره به هم چسبیده است. این استخوان
• جزیی از حلقه لگن است پس ستون مهره از طریق مهره های خاجی یا ساکروم به لگن متصل میشود.

​

مهره های ستون فقرات نسبت به هم حرکت میکنند و این حرکت در محل دیسک بین

مهره ای و مفاصل بین زوائد مهره ای ایجاد میشود. بدین ترتیب ستون مهره ای میتواند

به سمت جلو و عقب و طرفین انحنا پیدا کند.

آناتومی جسم مهره

ستون فقرات از مهره هایی درست شده که پشت سر هم از بالا به پایین ردیف شده اند.

هر مهره از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت جلویی که به شکل یک استوانه

است و یک قسمت پشتی که شامل تیغه های استخوانی است که به نحوی به یکدیگر

متصل شده اند که یک حلقه را تشکیل میدهند. در درون این حلقه نخاع قرار دارد.

اندازه مهره های ستون فقرات با یکدیگر متفاوت است بطوریکه مهره های ستون مهره در

بالا کوچک هستند و هرچه به سمت پایین میاییم مهره ها بزرگنر میشوند. شکل مهره های

ستون فقرات بجز مهره های اول و دوم گردنی، تقریبا مشابه یکدیگر بوده و خصوصیات مشترکی دارند.

​

همانطور که گفتیم بزرگترین قسمت مهره، یک استخوان استوانه ای شکل است که آنرا

تنه Body مینامند و در پشت تنه تیغه های استخوانی وجود دارد که با به هم پیوستن

آنها یک حلقه استخوانی ایجاد شده است.

در دو طرف کناری این حلقه دو برجستگی استخوانی بنام زائده های عرضی Transverse process

قرار گرفته اند. در پشت این حلقه هم یک تیغه استخوانی به نام زائده خاری یا شوکی

Spinal process وجود دارد. زوائد عرضی و خاری مهره محل هایی هستند که از طریق

آنها عضلات به ستون مهره میچسبد.

پس عضلات اطراف ستون مهره که موجب خم و راست شدن و چرخش ستون مهره میشوند

از طریق اتصال به این زوائد موجب حرکت مهره ها میشوند.

 قسمت استوانه ای مهره از جنس استخوان اسفنجی است که روی آن را یک لایه از استخوان

کورتیکال فرا گرفته است. همانطور که گفته شد در پشت تنه مهره، زوائد مهره ای یک حلقه

تو خالی استخوانی را درست میکنند.

با پشت سرهم قرار گرفتن این حلقه های توخالی مهره ایی که روی یکدیگر قرار گرفته اند

یک کانال استخوانی درست میشود که به آن کانال مهره ای Spinal canal میگویند. به این

کانال، کانال نخاعی هم میگویند چون در داخل آن نخاع قرار گرفته است.

آناتومی دیسک بین مهره ای

دیسک بین مهره ای Inter vertebral disc همانطور که از اسمش پیدا است به شکل یک

دیسک یا یک استوانه کم ارتفاع است که بین مهره ها قرار میگیرد.

دیسک بین مهره ای مثل لاستیک قابلیت ارتجاعی و تغییر شکل دارد. آنها در واقع ضربه گیر

ستون مهره هستند و موقعیکه شما میدوید یا میجهید ضربات و فشارهایی که به ستون مهره

وارد میشود در دیسک ها جذب و مستهلک میشود.

ارتفاع دیسک های بین مهره های بالایی کم بوده و هر چه به قسمت های پایین تر ستون فقرات

میرویم ارتفاع و کلفتی دیسک بیشتر میشود. ارتفاع دیسک بطور متوسطی یک سانتیمتر است.

دیسک از دو قسمت تشکیل شده است. یک قسمت محیطی و یک قسمت مرکزی. قسمت

محیطی که به آن آنولوس فیبروزوس Anulus fibrosus میگویند به شکل یک حلقه کلفت و محکم

ولی قابل انعطاف مثل لاستیک است.

قسمت مرکزی در داخل قسمت محیطی قرار داشته و نرم و ژله ای است. به این قسمت

مرکزی نوکلئوس پولپوزوس Nucleus pulposus میگویند و خاصیت اصلی دیسک یعنی خاصیت

جذب کننده شوک و ضربه بخاطر همین قسمت است.

گرچه مهره ها و دیسک بین مهره ای محکم به یکدیگر چسبیده اند ولی انعطاف دیسک بین

مهره ای موجی میشود تا مهره های بالایی و پایینی آن بتوانند نسبت به هم حرکت کنند. دو

مهره میتوانند نسبت به هم به طرف جلو یا عقب و یا به طرفین خم شوند و یا نسبت به هم بچرخند.

در پارگی دیسک بین مهره ای در واقع قسمت قسمتی از حلقه آنولوس فیبروزوس پاره میشود

و محتویات داخلی آن یعنی نوکلئوس پولپوزوس به بیرون از آن راه پیدا میکند. به این بیرون زدگی

محتویات داخلی دیسک، فتق دیسک میگویند. این بیرون زدگی میتواند به نخاع یا ریشه های عصبی

فشار آورده و موجب بروز علائم سیاتیک شود.

​

از چپ به راست مراحل پاره شدن آنولوس فیبروزوس و بیرون زدگی نوکلئوس پولپوزوس دیده میشود

آناتومی مفاصل بین مهره ای

به مفاصل بین مهره های ستون فقرات فاست Facet joint میگویند. این مفاصل در واقع قسمت هایی

از زوائد مهره ها هستند که به یکدیگر نزدیک شده و بین آنها غضروف قرار گرفته و به شکل یک

مفصل درآمده اند.

در موقع حرکت ستون مهره، این مفاصل هم حرکت میکنند. حرکت این فاست ها و قابلیت ارتجاعی

دیسک بین مهره ای است که موجب میشود مهره ها بتوانند نسبت به یکدیگر حرکت کنند.

​

​

مفاصل بین مهره ای یا فاست ها کپسول مفصلی دارند که حاوی مایع مفصلی است. این مفاصل

با بالا رفتن سن دچار ساییدگر میشوند و میتوانند یکی از علل بروز کمر درد باشند.

آناتومی رباط های بین مهره ای

 لیگامان ها تنه و زواند مهره های بالا و پایین را به هم متصل میکنند. در جلو و در پشت جسم استوانه ای

شکل مهره دو رباط یا لیگامان محکم به شکل نوار قرار گرفته اند که به آنها رباط طولی جلویی و رباط طولی خلفی میگویند.

در بین زوائد عرضی مهره ها و همچنین در بین زوائد خاری آنها هم رباط هایی به شکل پرده قرار گرفته اند.

​

لیگامان ها به رنگ آبی نشان داده شده اند

آناتومی عضلات ستون مهره

عضلات عمدتاً در پشت تنه مهره ها و در اطراف زوائد مهره ای قرار گرفته اند و موجب حرکات

مهرها نسبت به یکدیگر میشوند. ضعیف شدن این عضلات یکی از مهمترین علل کمردرد است.

عضلات کم قدرت نمیتوانند مهره ها را در وضعیت صحیح و مناسب در امتداد هم قرار دهند و در

نتیجه به علت بر هم خوردن نظم چینش مهرها، نیروهای وزن بطور نامتقارن و بیش از حد تحمل

به آنها وارد میشود. این نیروهای زیاد در نهایت میتوانند موجب آسیب دیسک بین مهره ای و مفاصل

بین مهره ها شده و ایجاد کمردرد کنند.

​

عضلات اطرف ستون مهره

پایداری ستون مهره عمدتا به علت رباط ها و عضلات اطراف آن تامین میشود.

آناتومی نخاع و اعصاب ستون مهره

همانطور که قبلا گفته شد در پشت تنه مهره، زوائد مهره ای یک حلقه تو خالی استخوانی را

درست میکنند. با پشت سرهم قرار گرفتن این حلقه های توخالی مهره ایی که روی یکدیگر

قرار گرفته اند یک کانال استخوانی درست میشود که به آن کانال مهره ای Spinal canal میگویند.

به این کانال، کانال نخاعی هم میگویند.

نخاع در داخل کانال نخاعی قرار گرفته و به توسط مهره ها محافظت میشود. نخاع ساختمانی

عصبی است که از مغز به پایین کشیده شده است و تا حدود مهره اول کمری ادامه دارد. وظیفه

نخاع انتقال پیام های عصبی بین مغز و اندام ها ( عضلات، پوست و …) است. رشته های عصبی

حسی از طریق نخاع به مغز میروند و رشته های عصبی حرکتی از مغز و از طریق نخاع به اندام ها میرسند.

​

از هر مهره از نخاع چند رشته عصبی خارج میشود که به آن ریشه عصبی یا روت Root میگویند.

این ریشه های عصبی هم حاوی اعصاب حسی و هم حرکتی هستند. ریشه های عصبی از فضاهایی

که ما بین مهره هاست خارج شده و به اندام ها میروند. به این فضاهای بین مهره ها فورامن میگویند.

رشد طولی نخاع در زمان بچگی متوقف میشود ولی ستون مهره همچنان به رشد خود ادامه میدهد.

بر اثر این عدم هماهنگی است که طول نخاع برابر با طول کانال نخاعی نیست.

پس رشته های عصبی که از نخاع خارج شده و به اندام تحتانی میروند قبل از خروج از کانال نخاعی

چند اینچ را در داخل کانال طی میکنند. به این دسته رشته های عصبی که در داخل کانال نخاعی هستند

دم اسب یا کادا اکینا Cauda equine میگویند.

​

قسمت زرد رنگ پایین نخاع در واقع ریشه های عصبی یا کادا اکینا هستند که از نخاع منشعب شده

و مسیری را طی کرده و سپس از فورامن بین مهرها خارج میشوند.

رادیوگرافی ستون مهره

رادیوگرافی ساده از مهمترین وسایل تشخیصی در بیماری های ستون مهره است. در بسیاری از موارد

پزشک بعد از صحبت با بیمار و معاینه وی درخواست تهیه رادیوگرافی را میدهد. گرچه روش های

تصویربرداری دیگر مانند سی تی اسکن، ام آر آی، اسکن رادیوایزوتوپ و سایر روش ها در بررسی

مشکلات ستون فقرات کاربرد دارد ولی در غالب موارد قبل از تهیه هر کدام از آنها پزشک معالج

ترجیح میدهد ابتدا رادیوگرافی ساده این ناحیه را مشاهده کند.

رادیوگرافی ساده ستون مهره را معمولا از دو نما تهیه میکنند. یک نما رخ یا قدامی خلفی Anteroposterior یا

به اختصار AP است که در آناشعه ایکس از جلو به مفصل ناحیه تابانده شده و کاست رادیولوژی در پشت کمر

قرار میگیرد و نمای دیگر نمای نیمرخ یا لترال Lateral یا به اختصار .Lat است که در آن اشعه ایکس از کنار به

ستون مهره تابانده شده و کاست رادیولوژی در طرف مقابل کمر قرار میگیرد.

​

رادیوگرافی رخ ستون مهره کمری

​

رادیوگرافی نیمرخ ستون مهره کمری

​

رادیوگرافی رخ ستون مهره گردنی

​

رادیوگرافی نیمرخ ستون مهره گردنیبیشتر بخوانید:

فیزیوتراپی گردن؛ مقاله جامع درد گردن، علائم و روش های درمان

فواید فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی برای چه بیمارانی مفید است؟

پرستار کودک سه بخش (احیای قلبی- ریوی) برای بچه ها

پرستار کودک سه بخش (احیای قلبی-ریوی ) ، برای فشار:

پرستار کودک فشرده سازی قفسه سینه می تواند خون رسانی را به قلب، مغز

و سایر اعضای بدن بهبود ببخشد. CPR با ۳۰ فشار قفسه سینه شروع می شود

و به دنبال آن دو تنفس مصنوعی می‌آیند. این چرخه بلافاصله توسط پرستار کودک

تکرار می شود و ادامه می یابد تا زمانی که کودک بهبود یابد یا کمک از راه برسد.

برای انجام این روش، ضروری نیست که نشانه های گردش خون

را چک کند.به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA)، امدادرسانان باید هنگام فشار

“به سختی، سریع و در مرکز سینه” این عمل را انجام دهند. یک دوره CPR به پرستار کودک

می آموزد که چگونه فشرده سازی قفسه سینه را در نوزادان، کودکان و بزرگسالان، و

نحوه هماهنگ سازی فشرده سازی با تنفس مصنوعی را یاد بگیرند.

پرستار کودک سه بخش (احیای قلبی-ریوی) ،  برای مسیر هوا:

پس از تکمیل ۳۰ فشار، راه هوایی مصدوم باید برای تنفس بازسازی شود. راه هوایی

ممکن است زمانی که فرد از هوش می‌رود توسط زبان مسدود شود، و یا ممکن است

از طریق مواد غذایی و یا یک جسم خارجی دیگر مسدود شود. در یک دور‌ه‌ی آموزش  CPR،

پرستار کودک یاد می گیرد که چگونه راه های هوایی را باز کنند و فرد (کودک) را در جایگاه

مناسب قرار دهد تا برای شروع تنفس مصنوعی آماده باشد. این دوره شامل مواردی است

که فرا می‌گیرد چگونه راه تنفس کودک یا فرد مصدوم را باز کند (اگر فکر می‌کند

نوزاد یا کودک دچار خفگی شده است و راه هوایی مسدود شده است).

​

(احیای قلبی-ریوی ) ، برای تنفس:

تنفس مصنوعی پس از ۳۰ فشار کامل و راه هوایی باز شروع می‌شود. در این عمل،

پرستار کودک به وسیله‌ی راندن هوا به ریه‌ها اساسا برای قربانی تنفس می کند. این

روش شامل تنفس به دهان قربانی در فواصل منظم و صحیح و بررسی علائم حیاتی مصدوم است.

یک دوره‌ی آموزشی CPR روش های صحیح و روش هایی را که امدادرسانان و پرستار کودک برای

قرار دادن خود در موقعیت مناسب برای دادن تنفس و احیای دهان به دهان به نوزادان، کودکان و

بزرگسالان مرور خواهد کرد.

شرکت در دوره‌ی CPR پرستار کودک سه بخش (احیای قلبی-ریوی)

بیمارستان های نزدیک و مراکز هلال احمر منابع خوبی برای پیدا کردن دوره CPR در منطقه هر

پرستار کودک هستند. مربیان واجد شرایط می توانند از فیلم ها، موارد چاپی و مانکن هایی که

نوزادان، بچه ها و بزرگسالان را به نمایش می گذارند برای آموزش تکنیک های مناسب برای انجام

CPR استفاده کنند. در این مراکز سطوح زیادی از دوره های CPR  ارائه می‌گردد. یک دوره پایه که

شامل CPR است، چند ساعت طول می کشد و در یک جلسه انجام می شود.

این جلسه خفگی و احیای قلبی-ریوی برای  بزرگسالان، کودکان و نوزادان را پوشش می دهد.

پرستار کودک در این جلسه می‌تواند تکنیک ها را روی مانکن تمرین کند. همچنین می تواند با پرسش

درباره اشکلات خود، از آموزش‌های فردی نیز استفاده کند. از آنجا که CPR مهارتی است که باید مورد

تمرین و استفاده قرار گیرد، عاقلانه است که حداقل ۲ سال یکبار، برای حفظ مهارت های

خود، دوره را تکرار کند. انجام این کار همچنین به پرستار کودک اجازه می دهد تا پیشرفت‌ها و یا کشفهای

جدید در تکنیک های CPR را یاد بگیرد. به خاطر داشته باشد که گذراندن یک دوره CPR

می تواند به او کمک کند که روزی زندگی کودک و یا فرد دیگری را نجات دهد.

فواید و قواعد پیاده روی سالمند

​​​​​​​پیاده روی موجب حفظ استقلال سالمند می‌شود

تحرک فیزیکی در روز به افراد در حفظ استقلال شأن کمک می‌کند. این حداقل میزان

تحرک جسمی می‌تواند مشوقی برای افراد مسن بی تحرک برای شروع سبک

زندگی پرتحرک باشد که فواید متعددی برای سلامت شأن خواهد داشت.

یافته‌های محققان نشان می‌دهد یک ساعت تحرک فیزیکی متوسط تا شدید در

هفته این امکان را به افراد مسن می‌دهد که توانایی شأن در انجام مهارت‌های

روزانه نظیر لباس پوشیدن یا عبور از خیابان را حفظ کنند. ورزش کاهش ریسک ناتوانی

حرکتی تا ۸۵ درصد و کاهش ریسک ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزانه تا حدود ۴۵

درصد می‌شود.

بالا بردن روحیه سالمند 

افسردگی، بسیاری از افراد میانسال را آزار می‌دهد. زمانی که این افراد، بخشی از

فعالیت و تحرک خود را از دست می‌دهند، ممکن است دچار افسردگی شوند. پیاده‌روی

و میزان شادی، ارتباط مستقیمی باهم دارند.

ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی که برای سیستم قلبی و ‌عروقی مفید هستند، به بدن

کمک می‌کنند تا هورمون آندورفین (آندورفین، هورمونی است که باعث می‌شود شما

شاد شوید و ثبات ذهنی‌تان افزایش پیدا کند) را ترشح کند.

همچنین پیاده روی روزانه موجب تقویت هوشیاری سالمندان شده و بدین ترتیب، عزت

نفس و اعتماد بعه نفس آن‌ها افزایش می‌یابد.

بهبود وضعیت خواب

پیاده روی با بهبود گردش خون و اثرات مثبت بر سلامت جسم و روح سالمند باعث بهبود

خواب او می‌شود. مطالعات حاکی از آن است که اختلالات خواب در افراد بین ۵۰ تا ۷۳

سال که یک ساعت پیاده‌روی می‌کنند، به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

تاثیر پیاده روی بر سلامت جسمی سالمندان

​
تاثیر پیاده روی بر عملکرد ذهن و جسم سالمند

– بهبود گردش خون: فشار خون و غلظت خون از شایع‌ترین بیماری‌های دوران

سالمندی است. این مساله می‌تواند منجر به بیماری قلبی، دیگر بیماری‌های شده

و خطر حیاتی برای سالمند داشته باشد. محققان دانشگاه تِنِسی دریافته‌اند که پیاده‌روی،

گردش خون را بهبود می‌دهد و مزایایی مانند کاهش فشار خون و کاهش خطر ابتلا به

بیماری‌های قلبی را به همراه دارد.

– متوقف کردن کاهش توده استخوانی و تقویت عضلات سالمند: کمبود توده

استخوانی ممکن است باعث شکستن سریع‌ و آسان‌ استخوان‌ها شود. افراد مسنی

که در خطر پوکی استخوان هستند، برای حفظ توده‌های استخوانی‌ در سنین پیری، باید ورزش کنند.

کاهش توده عضلانی، یک امر طبیعی در دوران سالمندی است اما با ورزش کردن به طور

مرتب، کاهش توده عضلانی، ثابت و یا متوقف می‌شود. به علاوه پیاده‌روی باعث تقویت

پاها و ناحیه شکمی می‌شود.

– افزایش تعادل جسمانی: لیز‌خوردن و زمین‌خوردگی، در میان افراد سالخورده شایع

است. این امر غالبا در نتیجه فقدان استحکام استخوان لگن و کاهش تعادل بدن، ایجاد

می‌شود. پیاده‌روی، استخوان لگن، شکم و بسیاری از عضلات را درگیر می‌کند که با هم

فعالیت کرده و به حفظ تعادل بدنی فرد کمک می‌کنند.

• افراد سالمندی که خواهان زندگی شاد، سالم‌ و طولانی‌تری هستند، باید در نظر داشته

باشند که پیاده‌روی، خطر مرگ را کاهش می‌دهد.

اصولی که سالمندان باید هنگام پیاده روی رعایت کنند

​
سالمند محترم، هنگام پیاده به این نکات توجه داشته باشید

– کفش های راحت، کاملاً اندازه و بنددار بپوشید ، که پا را در خود نگهدارد و مانع تاثیر

ضربه به پا شود. همچنین جوراب های ضخیم نخی که عرق پا را جذب وپاها را حفظ کند بپوشید.

– لباس های راحت، سبک و متناسب با دمای هوا بپوشید. در تابستان لباس های با

رنگ روشن بپوشید. و در زمستان به جای یک لباس ضخیم، چند لباس نازکتر بپوشیدتا

بتوانید به تدریج با گرم شدن بدن در حین پیاده روی، لباس های خود را کم کنید.

– پیاده روی را با سرعت کم شروع کنید.

– دریک وضعیت متعادل و راحت راه بروید. سر را بالا نگهدارید، به جلو نگاه کنید نه به زمین.

در هر قدم بازوها را آزادانه در کنار بدن حرکت دهید. بدن را کمی به جلو متمایل کنید.

گام برداشتن را از مفصل ران و با گام بلند انجام دهید. روی پاشنه فرود آمده و با یک

حرکت نرم به جلو بروید. از برداشتن گام های خیلی بلند خودداری کنید.

– راه رفتن را درصورت امکان بدون توقف انجام دهید. ایستادن مکرر و شروع مجدد پیاده

روی مانــع تاثیرات  مثبت آن می شود.

– در حین راه رفتن نفس های عمیق بکشید. با یک نفس عمیق از طریق بینی و با دهان

بسته ریه ها را از هوا پرکنید و سپس هوا را از دهان خارج کنید.

– سعی کنید زمان خاصی از هر روز را برای پیاده روی در نظر بگیرید که خسته و یا گرسنه

نباشید  و در صورت امکان با دوستانتان پیاده روی کنید.

– اگردر سربالایی یا سراشیبی قدم می زنید، بــدن را به سمت جلــو متمایل کنید و برای

حفظ تعادل ، قدم های کوتاه تری بردارید.

– مدت زمان پیاده روی و مسافتی که طی کرده اید را هر روز در تقویم خود یاد داشت کنید.

هفته ای یک بار مدت زمان پیاده روی را افزایش دهید.

– در اواخر پیاده روی به تدریج قدم های خود را آهسته تر کنید. می توانید حرکات انعطاف

پذیری را نیز انجام دهید و با این کار کم کم بدن خود را سرد کنید.

– اگر در حین پیاده روی دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس و یا پا درد شدید فوراً استراحت

کنید و با پزشک مشورت نمایید.

– زمانی که خسته یا گرسنه هستید ورزش نکنید.

منبع :بیتوته

۵ روش روحیه دادن به سالمندان

سالمندان 

در این مقاله روش هایی مطرح شده که به کمک آنها می توان به سالمندان 

روحیه داد و آنها را به انجام کارهای مختلف تشویق کرد.

سالمندان بخش بزرگی از جوامع ما را تشکیل می دهند. عواملی همچون پیشرفت ها

و دستاوردهای پزشکی، بالا رفتن سطح کیفی زندگی و همچنین افزایش امید به زندگی

از جمله مواردی هستند که باعث شده تا جوانان نسل های قبل، امروزه حتی سنینی

بیش از ۸۰ سال را نیز به خود ببینند.

امروزه سالمندان بخش بزرگی از جوامع ما را تشکیل می دهند. عواملی همچون پیشرفت ها

و دستاوردهای پزشکی، بالا رفتن سطح کیفی زندگی و همچنین افزایش امید به زندگی

از جمله مواردی هستند که باعث شده تا جوانان نسل های قبل، امروزه حتی سنینی

بیش از ۸۰ سال را نیز به خود ببینند.

با این اوصاف، برای نسل جدید، زندگی کردن و ارتباط صحیح داشتن با سالمندان چالشی

مهم است که نیاز به آگاهی، ترفند و مهارت های درون فردی دارد. در این مقاله روش هایی

مطرح شده که به کمک آنها می توان به سالمندان روحیه داد و آنها را به انجام کارهای مختلف

تشویق کرد.

۱- چند هدف معقول تعیین کنید. 

برآورده شدن نیازهای اولیه: استقلال، ارتباط

برآورده شدن نیازهای ثانویه: همبستگی، احساس امنیت

جوانان و بزرگسالان برای انجام دادن ضرورت های زندگی شان مدام تشویق به هدف گزینی

می شوند. داشتن اهداف برای سالمندان نیز مفید است. هدفمند بودن به سالمندان انگیزه

داده و در آنها حسی آمیخته از مفید بودن و بالیدن به خود ایجاد می کند.

بنابراین داشتن اهداف روزانه مانند ورزش های ساده، انجام یک کاردستی کوچک که به

راحتی انجام شود، هدف های معقولی هستند که می توانند به سالمندان روحیه و انگیزه

ادامه زندگی دهند. در ضمن هنگام انجام این کارها، آنها را همراهی کنید و مراقب باشید

قدم های کوتاه برداشته و حین انجام کارها، از آنها تعریف کنید.

تایید و تشویق برای انجام کارهای ساده ممکن است برای جوانان چندان مفهومی نداشته

باشد اما برای سالمندان بسیار باارزش است.

۲- از آنها بخواهید خاطرات و تجربیات خود را با شما در میان گذارند. 

برآورده شدن نیازهای اولیه: ارتباط

برآورده شدن نیازهای ثانویه: مصاحبت، امنیت عاطفی

ممکن است برای برخی از افراد تصورش سخت باشد، اما سالمندان، زمانی جوان و پر از

انرژی، شور و عشق، جاه طلبی و رویا بودند. اگر به حرف های آنها گوش کنید، روزهای

جوانی شان پر از ماجراجویی، لحظات پرشور عشق بوده است که می توان از کتاب زندگی

شان، حکایت ها شنید.

اگر علاقه مند به شنیدن آن داستان ها باشید، آنها با شور و اشتیاق خاطرات شان را برای

تان تعریف می کنند و شکوه گذشته شان را به یاد می آورند. درضمن، اگر سالمندان خانواده تان

از خانه و کاشانه خود دور هستند و در جای دیگری زندگی می کنند، سعی کنید اطراف آنها

را با خاطرات مثبت مثل عکس ها، کارت پستال های، صنایع دستی، موسیقی، فیلم ها،

جوایز و افتخاراتی که در گذشته به دست آورده اند، پر کنید. اجازه دهید این خاطرات خوب،

زندگی آنها را غنی کرده و بگذارید در مورد آنها با شما گفتگو کنند. همیشه از گذشته و

خاطرات شان بپرسید و زمان هایی برای شنیدن به آنها اختصاص دهید.

علاوه بر این، سالمندان خانواده خود را تشویق کنید تا در مورد زندگی خود صحبت کرده و

خاطرات خود را به شکل زندگینامه، بنویسند. نوشتن خاطرات از لحاظ روانشناسی بسیار

مفید بوده و باعث می شود تا توانایی شناختی آنها تقویت شده و از لحاظ احساسی و اجتماعی

فعال باقی مانده و عزت نفس خود را حفظ کنند. همچنین سعی کنید در مورد جزئیات خاطرات

و زندگی آنها سوال پرسیده و آنها را وادار کنید از تجربیات خود با جزئیات بیشتری صحبت کنند.

درضمن، حین گفتگو به شرایط احساسی شان توجه کرده و با دقت به صورت و چشمان آنها نگاه کنید.

​

سالمندان خانواده خود را تشویق کنید تا در مورد زندگی خود صحبت کند

۳- آنها را به استفاده از فناوری های روز تشویق کنید. 

برآورده شدن نیازهای اولیه: همبستگی، ارتباط

برآورده شدن نیازهای ثانویه: استقلال، امنیت 

اینترنت و شبکه های اجتماعی، فرصت هایی عالی برای سالمندان فراهم می کنند.

آنها می توانند از طریق این فناوری ها با دوستان و اعضاء خانواده خود ارتباط داشته باشند.

همچنین خانواده ها و دوستان می توانند بدین ترتیب بدون استرس و فشار زیاد با

سالمندان، زود به زود، ارتباط برقرار کرده و از شرایط روحی، ذهنی و فیزیکی آنها باخبر شوند.

البته فراموش نکنید که تماس از طریق اینترنت هرگز نمی تواند جای ارتباط چهره

به چهره و روابط نزدیک را کاملا پرکند. اما به هر حال، بسیاری از سالمندان بدون

اینترنت و شبکه های اجتماعی، احساس دور افتادگی و تنهایی می کنند. مطالعات

نشان می دهد که زیرساخت های شبکه های اجتماعی که ابتدا بیشتر توسط جوانان

استفاده می شد؛ امروزه استفاده از آنها در میان سالمندان، به طور چشمگیری رو به

افزایش می باشد.

۴- کاری کنید که احساس سودمندی کنند. 

برآورده شدن نیازهای اولیه: ارتباط، استقلال

برآورده شدن نیازهای ثانویه: همبستگی، امنیت 

بسیاری از افراد سالمندی که قدرت شناختی شان هنوز فعال است، حتی با وجود

محدودیت های فیزیکی، همچنان دوست دارند که مفید باشند. بنابراین، موضوعات

و وظایفی که به آنها علاقه داشته و احساس راحتی می کنند را شناسایی کرده و

به آنها معرفی نمایید. مثلا، در مورد مشکلات و موارد زندگی خود با آنها مشورت کرده

و نظرشان را جویا شوید. یا اینکه در مورد تصمیم های مهم خود در زندگی با آنها صحبت

کرده و عقایدشان را بپرسید. یا اینکه برخی از کارها و یا وظایفی که برایشان ساده است

و از عهده آنها به خوبی برمی آیند را به آنها بسپارید.

۵- آنها را تشویق کنید تا مهارت های سازگاری با شرایط و انعطاف پذیری را تمرین کنند. 

برآورده شدن نیازهای اولیه: استقلال، امنیت

برآورده شدن نیازهای ثانویه: ارتباط

از آنجایی که توانایی های شناختی و تحرکات فیزیکی در افراد مسن کاهش می یابد،

انواع مهارت های مقابله و سازگاری با این شرایط را به آنها بیاموزید تا بتوانند کیفیت

زندگی شان را حفظ کنند. از این مهارت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

* تعیین اهداف کوچک و قابل دسترسی

* خرد کردن اهداف به موارد کوچک تر و قدم های کوتاه برداشتن

* کمک به آنها که اهداف واقعی تری برای خود انتخاب کنند.

* اجازه دهید سالمندان خودشان در انتخاب کاری که می توانند انجام دهند، تصمیم بگیرند.

* به آنها برای رسیدن به اهداف شان، تا جایی که واقعا لازم است، کمک کنید.

بیشتر بخوانیم :

چرا نباید سالمندان را به خانه سالمند ببریم؟

نگهداری سالمند در منزل و توجه به رژیم غذایی و بهداشت سالمند در منزل

مشکل مردان سالمند

نقش تربیتی والدین در حفظ حرمت سالمند

سالمند

در طول تاریخ افراد زیادی در دوران سالمند ی نبوغ خود را ظاهر ساخته اند،

مثلا گوته اثر جاودانه خود را در ۸۲ سالگی به اتمام رساند. سوفوکل نمایشنامه

ادیپ شهریار را در هفتاد سالگی کامل کرد و مهاتما گاندی در اواخر هفتاد

سالگی نهضت سیاسی جدیدی را به راه انداخت. اصطلاح پیر خردمند از

همین جریانات شکل گرفته است….

سالمند ی مرحله نهایی رشد برای بازنگری و روشن کردن و معنا بخشیدن به

چگونگی گذران زندگی گذشته است. ادامه رشد فرد در این دوره وقتی میسر

است که بتواند با واقع بینی و انعطاف پذیری خود را با تغییرات و فقدانها سازگار

سازد و این سالهای عمر خود را با احساس ارزشمندی و موثر بودن بگذراند.

آنچه از همه مهمتر است این است که فرد ماحصل و میوه زندگی خود در سالهای

گذشته را در این دوره زندگی، خواه در وجود فرزندان، خواه در روابط انسانی با

دیگران و یا در آثار تولیدی و خدمات فرهنگی، اجتماعی یا اقتصادی احساس کند

و زندگی خود را معنا دار ببیند.

افرادی که احساس خوبی از زندگی دارند یا قادرند شایستگی های خود را نشان

دهند و احساس قوی از خود داشته باشند، در دوره پیری نیز زندگی معنا دار تری

دارند و به احساس کمال انسانی خود دست می یابند.

زندگی سعادتمندانه در سالمند ی نیز مقدور است به شرط آنکه زندگی گذشته فرد

ثمربخش بوده باشد و به آخرین مرحله حیات خویش با نگرشی مثبت نگاه کنند. در چنین

صورتی بازنگری مکرر تجارب گذشته در غروب زندگی لذت بخش خواهد بود. در حالی

که در برخی از نقاط دنیا در مورد سالمند ی و دوران پیری نگرشی منفی وجود دارد، اما

در پاره ای از جوامع دنیا از جمله کشور خودمان سالمند از مقام و منزلت خاصی برخوردار

است. این نگرش در تصویری که در کتابهای آسمانی  از کهنسالان ارایه می کنند نیز

دیده می شود.

نوع نگرشی که افراد جامعه به سالمند ی دارند قطعا در سبک زندگی سالمند ان نیز

بسیار موثر است. این در حالی است که تغییرات اجتماعی و افزایش دانش عمومی،

آگاهی مردم را از فرآیند پیری بیشتر کرده است.

این روزها دیدن یک فرد ۷۵ ساله در پارکهای شهرمان، با لباسی ورزشی و در حال دویدن

دیگر عجیب نیست  در حالی که شاید پنجاه سال پیش چنین کاری با تعجب مردم همراه بود.

یا دیدن یک خانم مسن در نیمکت های دانشگاه شکلی غیر عادی داشت اما الان با چنین

شرایطی مواجه نیستیم.

پس همه این شواهد نشان می دهد که نوع نگاه ما به این دوره از زندگی، نحوه تعامل مان

با سالمندان، دخالت دادن آنها در نقشهای مختلف خانوادگی و اجتماعی، حفظ حرمتهای آنها

در کلیه شئونات زندگی و .. بر دیدگاه سایر اعضای خانواده و در ادامه در میان افراد جامعه

تاثیر بسزایی خواهد داشت.

با همه این ارزشهایی که در مورد دوران سالمندی مطرح شد، این دوران نیز می تواند با مشکلات

یا حتی افتی در زمینه جسمانی،  شناختی و اجتماعی همراه باشد که مناسب با این

تغییرات گاه شاهد خلق تنگ، بی حوصلگی و حتی گاه افسردگی در سالمندان خود هستیم

که همه این موارد دست در دست هم داده و تعامل با سالمند را دشوار می کند.

حال آنکه اگر مراقبان در توجه و رسیدگی به والدین سالمندشان دقت کافی را به خرج داده

و مهارت های مقابله ای لازم جهت مواجهه با مشکلات این سنین را داشته باشند قطعا الگویی

خوب برای فرزندان خود بوده و  از این طریق دوران سالمندی و کهنسالی خود را نیز بیمه می کنند.

جو خانوادگی و ارزشها و تاثیر آن بر تربیت فرزندان

جو خانوادگی فضای ارتباط عمومی خانه را به وجود می آورد که توسط والدین پایه گذاری

می شود. جو را می توان دامنه ای از گرمی تا سردی، همیاری تا رقابت، محبت آمیز تا

تنفر آمیز، محترمانه یا اهانت آمیز،آرام بخش یا پرتنش و ..دانست. جو خانوادگی الگویی

از روابط انسانی برای فرزندان است و به وسیله ارزش های خانوادگی پایه گذاری می شود.

ارزش خانوادگی به هر چیزی که برای والدین مهم باشد، اطلاق می شود. توجه داشته باشید

که اعضای خانواده مجبور نیستند بر سر موضوعی مورد اختلاف به توافق برسند بلکه

این مهم است که هر یک از آنان به طریقی برای آن ارزش قایل شود.

علیرضا و پروانه هر دو کارمند، خانواده دوست و بسیار عاطفی بوده  و در حال بزرگ کردن

بچه هایشان هستند. امین ۱۱ ساله و آرش ۱۵ سال دارد. والدین پروانه و علیرضا هر دو

سالخورده و ناتوان شده اند و برای انجام امورات مختلف زندگی شان نیازمند کمک و

حمایت اطرافیان هستند.

پروانه  و علیرضا هر دو برای اینکه بتوانند به امورات والدین خود رسیدگی کنند، دو روز

در هفته را صرف والدین شان می کنند و از طرف دیگر خود را موظف کرده اند که در اواخر

هر هفته یک شب را منزل والدین خود بمانند تا بتوانند توجه و رسیدگی بیشتر به آنها داشته باشند.

آنها هرگز دیگری را به خاطر توجه به والدینش شماتت نکرده و ارزش زیادی برای مراقبت

از سالمندان قایل هستند.علیرضا و پروانه معتقدند نحوه رفتار آنها با والدین سالمندشان

الگویی برای امین و آرش است و در نحوه سالمندی خود آنها نیز تاثیر گذار خواهد بود. از

آنجا که توجه و رسیدگی به والدین سالمند برای علیرضا و پروانه مهم است، این رسیدگی

برای آنها تبدیل به ارزش خانوادگی شده تا برای فرزندانشان هم درآینده مهم باشد.

​

زندگی سعادتمندانه در سالمندی مقدور است به شرط آنکه زندگی گذشته ثمربخش باشد‎

نقش الگوها

بچه ها ، بزرگسالان مهم زندگی خود را الگو قرار می دهند. آنان به رفتار افراد بالغ بسیار

توجه می کنند و از آن تقلید میکنند. ممکن است ما ارزشهای معینی را موعظه کنیم، ولی

اگر اعمال ما با کلمات مان هم خوانی نداشته باشد، آنچه بچه های ما به آن توجه می کنند، رفتار ماست.

فرزندان از والدین و بزرگسالان دیگر می آموزند حفظ احترام  یعنی چه. وقتی پدر و مادر

برای یکدیگر و  برای بزرگترهای فامیل و سالمندان ارزش و احترام قایل شوند فرزندانشان

مساوات را می آموزند. از عوامل تاثیر گذار روش های پدر و مادری کردن، باورهای روشنی

است که در فرزندان شکل می گیرد. چگونگی آموزش والدین به فرزندان الگویی از روابط

پدر و مادر و فرزند را به آنها می آموزد. اگر فرزندان در جوی از احترام و همیاری پشتیبانی

شوند، با احترام و همیاری به عنوان ارزشها همساز می شود و آن را در دیگر روابط شان به کار می برند.

فرزندان ارزشهای متعالی در زندگی شان را با مشاهده کردن اعمال و رفتار والدین یاد می گیرند.

بنابراین سعی کنید الگوی کامل و مناسبی از انجام ارزشهای مورد نظرتان باشید تا فرزند

شما با دیدن این ارزشها در وجود شما، به طرف آنها راغب شود.

در حقیقت والدین اولین معلم فرزندان هستند. والدین هستند که می توانند نقش الگوی

مثبت و منفی را برای فرزندان خود ایفا کرده و ارزشها را در زندگی فرزندان خود درونی کنند.

وقتی فرزند شما همواره شاهد و ناظراحترام، توجه و محبت بی دریغ شما به والدینتان باشد

و وقتی مشاهده می کند  که بین رفتار و گفتار شما در زمینه های انسان دوستانه فاصله ای

نیست، ناخودآگاه کردار شما را سرمشق خویش قرار داده و این ارزشهای اخلاقی را می آموزد.

پس سعی کنید در دوران سالمندی والدین تان الگویی خوب و شایسته برای فرزندانتان باشید

تا از این طریق بتوانید ارزشهای اخلاقی را در وجود فرزندانتان نهادینه کنید.

مراقب والدین تان باشید

–  افراد کهنسال عموماً تصور می کنند نظر و فکرشان برای هیچکس مهم و جذاب نیست

اما اگر شما به آنها اجازه حرف زدن داده به صحبتهای آنها توجه کنید، باعث می شود که

آنها از لحاظ خلق و خو آرام تر و نرم تر شوند.

– صبور باشید و با سعه صدر از کنار غرولندهای والدین مسن بگذرید . خودتان را کنترل کنید

و اگر کنترل شرایط برای تان سخت است موقعیت را ترک کرده و به خودتان تنفس دهید تا

آرامش قبلی تان را حفظ کنید، وقتی به آرامش لازم رسیدید ، با انرژی بیشتری می توانید

برگردید و کارتان را تکمیل کنید.

– زمانیکه والدین سالمندتان بداخلاقی می کنند به آنها لبخند بزنید، اگر لبخند زدن برای تان

دشوار است سریع بحث را عوض کنید و در نهایت اگر شرایط باز هم برای تان دشوار شد،

موقعیت را ترک کنید، از این طریق کنار آمدن با شرایط سخت را به فرزندتان بیاموزید.

– عادت کنید که با کلیه اعضای خانواده اعم از والدین سالمند و فرزندان و همسرتان، زیاد

صحبت کنید. در مورد همه چیز و همه شرایط(اعم از اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی)

صحبت کنید. صحبت کردن با اعضای خانواده در مورد موضوعات مختلف، باعث از بین رفتن

احساس تندخویی و بی کسی در سالمندان نیز می شود. این موضوع باعث می شود به

احساس خوبی دست یافته و حس کنند آنها نیز چیزهای خوبی برای سهیم شدن با گفتگوهای شما دارند.

– حفظ حرمتها در همه شرایط را فراموش نکنید. به خاطر داشته باشید که والدین شما

همیشه نیازمند توجه و رسیدگی شما نبوده اند، بلکه سالهای طولانی با تلاشهای بی دریغ

خود، شما را به این مرحله رساندند. بنابراین حفظ شان و شخصیت آنها و رعایت احترامشان وظیفه شماست.

منبع: تبیان