استقلال سالمند

​​​​​​​سالمند 

یکی از بزرگترین ترس های سنین جوانی، نداشتن استقلال و وابسته بودن در سنین

پیری به دیگران است. عدم استقلال سالمند، مسئله‌ای است که می‌تواند برای خود

فرد و اطرافیان او مشکلات‌ساز باشد. سالمندانی که ناتوان هستند بیشتر احتمال

افسردگی و مرگ دارند و کیفیت زندگی آنها پایین‌تر است.

در عصر حاضر سالمندان سریع ترین نرخ رشد را در بین گروه های سنی مختلف دارند.

در آینده نزدیک بیشترین افزایش جمعیت سالمندان در کشورهای رو به توسعه از قبیل

ایران اتفاق خواهد افتاد. از این رو مراقبت از سالمندان با هدف حفظ استقلال در دوران

سالمندی مورد توجه قرار می گیرد. حذف سالمندان از تقویم زندگی امکان‌پذیر نیست؛

در عرصه‌های مختلف باید بستر را برای مشارکت سالمندان فراهم کنیم تا استقلال داشته

باشند نه وابستگی. عدم استقلال مهمترین دغدغه‌ فکری و روانی بسیاری از سالمندان

است که به واسطه بیماری و یا زندگی در خانه یکی از فرزندان، مجبور به پذیرش آن هستند.

نه بی خیال آنان شوید و نه از سردلسوزی و محبت زیاد، رسیدگی های بدون ضرورت

داشته باشید.

در ارتباط با استقلال و عدم وابستگی سالمند، چهار مضمون خود مدیریتی، سربار نبودن

و توانمندی جسمی، استقلال مالی و زندگی مستقل وجود دارد:

• مضمون خود مدیریتی در برگیرنده زیرمضمون های احساس هویت مستقل کردن، تصمیم

گیری و خود رای بودن و داشتن اختیار بوده است.

• مضمون سربار نبودن و توانمندی جسمی شامل زیرمضمون های توانایی خود مراقبتی،

انجام عملکرد مستقل و احساس مفید بودن درخانواده و اجتماع بوده است.

• مضمون استقلال مالی شامل زیرمضمون های تجربه گرانی، ترس از وابستگی مالی به دیگران،

احساس امنیت مالی و ارتباط وضعیت مالی با سلامتی بوده است.

• مضمون زندگی مستقل شامل زیرمضمون های زندگی جدا از فرزندان، تنفر از زندگی در خانه

سالمندان، احترام ناشی از زندگی مستقل و تلاش خانواده برای حفظ زندگی مستقل سالمند بوده است.

حفظ استقلال سالمندان

تکریم سالمند در خانواده مساوی با رضایت خود سالمند نیست، چراکه سالمندان به دلیل

برخورداری از خردی که می خواهند تمامیت زندگی را حفظ کنند گاهی حتی در صورت

نارضایتی اظهار رضایت می کنند. اما واقعیت این است که ما باید به نحوی رفتار کنیم

که سالمند رضایت واقعی و قلبی داشته باشد.

سالمندان در طول زندگی خود تلاش زیادی داشته اند و با بسیاری از مشکلات مقابله و به

خاطر فرزندانشان فداکاری کرده اند و سرمایه زندگی هستند و باید در رفتار خودمان تجدید

نظر کنیم.بنابراین باید به دنبال استقلال واقعی برای سالمند باشیم .به عبارت دیگر سالمند

در سن هفتاد سالگی باید استقلال جوانی خود را داشته باشد.

خود مراقبتی در دوران سالمندی

بیش از ۸۰ درصد سالمندان در انجام فعالیت های روزمره خود کاملا مستقل هستند، ۱۵ درصد

از افراد سالمند در انجام امور شخصی نیازمند کمک هستند و فقط ۵ درصد افراد سالمند جهت

انجام امور مربوط به خود نیازمند حضور دیگران می باشند. نکته قابل توجه حین انجام امور

به وسیله سالمندان این است که تا جایی که امکان دارد امور می بایست توسط خود فرد

سالمند صورت پذیرد،البته تا جایی که به فرد آسیبی وارد نشود.

حس مفید بودن را تقویت کنید

ورزش استقلال سالمندان را افزایش می‌دهد

بررسی‌های انجام شده نشان داده است که انجام منظم ورزش هایی با شدت متوسط

می تواند استقلال افراد سالمند را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده است افرادی که

ورزش می‌کردند توانایی‌های بیشتری در زندگی دوران سالمندی نسبت به افراد بی‌تحرک داشته‌اند.

و همچنین سالمندانی که ورزش می‌کنند کم‌تر و دیرتر به بیماری مبتلا شده و در صورت

ابتلا سریعتر بهبود می یافتند. محققان معتقدند تجویز ورزش حتی بیش از تجویز دارو

برای افراد سالمند اهمیت دارد. کلینیکهای درمانی باید به افراد سالمند برنامه ورزش

منظم بدهند تا آنها زندگی بدون فعالیتی نداشته باشند.

حس مفید بودن را در سالمند تقویت کنید

معمولا سالمندان با وجود ضعف و ناتوانی جسمانی و یا آسیب پذیری در برابر بیماریها

همواره در تلاشند که به خود و دیگران این مهم را ثابت کنند که هنوز مانند گذشته سالم

هستند و می توانند فرد موثری باشند.

​

حال اگر اطرافیان بتوانند از نظر ذهنی حس موثر و مفید بودن را به سالمندشان القا کنند،

نه تنها باعث می شوند آنان جایگاه  خود را مخاطره آمیز نبینند بلکه با افزایش اعتماد به

نفس شان، موجب حفظ استقلال‌شان نیز شوند.

حفظ سلامت سالمندان

ضعف و اختلال در حافظه، از دست دادن شغل و بازنشستگی، مرگ همسر، ترک فرزندان

و ابتلا به بیماری‌های مزمن از جمله مهمترین مسائل تجربه شده در این دوران است

که باعث اختلال در سلامت روان و ایجاد حس وابستگی می‌گردد. پس روحیه دادن به سالمند

را در نقطه توجه خود قرار دهید.

حفظ سلامت جسمی سالمند نیز همچون سلامت روان او برای پیشگیری از زمین‌گیر شدن

و وابستگی به اطرافیان حائز اهمیت است:

– افراد سالمند در این دوران بسیار آسیب پذیر هستند و ممکن است در معرض بیماری های

متعددی قرار بگیرند. بنابراین باید مرتبا مورد چکاپ‌های پزشکی قرار گیرند.

– بیش از ۶۰ درصد افراد سالمند دچار سوءتغذیه هستند. بدن سالمند باید به میزان کافی مواد

غذایی سالم و مفید دریافت نماید.

– با توجه به شایع بودن پوکی استخوان در دوران سالمندی می بایست مراقب زمین خوردن

فرد سالمند بود ،نصب میله های حمایت کننده برای پیشگیری از سقوط فرد سالمند می تواند

بسیار کمک کننده باشد.

– افزایش سطح بهداشت عمومی و امید به زندگی، متوسط عمر افراد را افزایش می‌دهد.

• استقلال در سالمندان ایرانی دارای جنبه ها و تعاریف متفاوتی به واسطه شرایط اجتماعی،

فرهنگی و اقتصادی ایران است. در نظر گرفتن این تفاوت ها برای مراقبت بهتر در جهت حفظ

استقلال سالمندان دارای اهمیت می باشد.

سالمندان و کمبود ویتامین ها در بدنشان

سالمند افزایش خطر مرگ و میر سالمندان با کمبود مصرف ویتامین D

سطوح پایین ویتامین D، احتمال بروز مرگ و میر در بزرگسالان مسن را افزایش می‌دهد.

محققان با انجام بررسی‌های خود روی ۲‌هزار و ۵۳۸ سفیدپوست و سیاهپوست

آمریکایی در سنین ۷۹-۷۰ سالگی و جمع‌آوری نمونه خون آنها برای تعیین سطوح

ویتامین D و مطالعه وضعیت پزشکی آنها در هر شش ماه دریافتند که سطوح پایین

ویتامین D و سطوح بالای هورمون پاراتیروئید با افزایش میزان مرگ و میر در افراد

مسن همراه است.

محققان افزودند غلظت پایین ویتامین D کمتر از ۲۰ نانوگرام بر میلی‌لیتر در یک سوم

از افراد مورد مطالعه در این آزمایش، نزدیک به ۵۰ درصد میزان مرگ و میر سالمند را افزایش

داده است که در این میان مقادیر پایین ویتامین D به صورت کمتر از ۳۰ نانوگرم بر میلی

لیتر نیز با افزایش خطر قابل توجهی برای بروز مرگ و میر همراه بوده است.

داشتن تغذیه صحیح برای سلامت کلی و عمومی بدن مهم است و این مطالعه با تأکید

بر اهمیت ویتامین D در تغذیه به ویژه در زمان رشد بدن، بیان می‌کند که دریافت ویتامین D

آسان بوده و از طریق قرار دادن پوست در معرض نور آفتاب و یا از طریق دریافت رژیم

غذایی و مکمل‌های غذایی قابل تأمین است.

تحقیقات گذشته نیز مزایای قابل توجه نقش ویتامین D در بهبود سلامت سالمند  و پیشگیری سالمند از

بیماری‌ها را نشان داده است و کمبود آن را به طور مستقیم با بروز اشکال مختلفی از

سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی – عروقی مرتبط دانسته است.

ویتامین B ممکن است شروع آلزایمر را به تاخیر بیندازد

به گزارش خبرگزاری فرانسه یک بررسی جدید نشان می‌دهد اضافه کردن مکمل‌های

ویتامین B به رژیم غذایی ممکن است سرعت کوچک شدن مغز در افراد سالمند دارای

نشانه‌های هشداردهنده این بیماری را به نصف برساند.

کوچک شدن مغز، که بخش طبیعی پیری است، در افراد مبتلا به نارسایی خفیف شناختی

(MCI)،عارضه‌ای که مقدمه بروز آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل یا دمانس است،‌ سریع‌تر رخ می‌دهد.

 گروه دانشمندانی که در این تحقیق را انجام داده‌اند، معتقدند درمان با ویتامین می‌تواند

پیشرفت بیماری را تاخیر بیندازد یا متوقف کند،‌ اما تاکید کردند که تحقیق بیشتری برای

به آزمون گذاشتن این نظریه لازم است.

در این پژوهش که نتایج آن در ژورنال آنلاین “کتابخانه عمومی علوم” One منتشر شده

است، تحلیل‌رفتگی مغز در ۱۶۸ فرد داوطلب بالای ۷۰ سال که تشخیص MCI در آنها داده

شده بود، مورد بررسی قرار گرفت.

 در طول دوره دوساله بررسی،‌ نیمی از این افراد روزانه یک قرص حاوی دوزهای بالای

ویتامین‌های B شامل فولات، B6 و B12 مصرف می‌کردند. بقیه افراد یک قرص دارونما

بدون اجزای فعال دریافت می‌کردند.

این کارآزمایی، که پژوهشگران دانشگاه آکسفورد با همکاری پژوهشگران نروژی انجام شد،

نتایج قابل‌توجهی را به بار آورد.

به طورمیانگین در افرادی که ویتامین‌های B دریافت می‌‌کردند، سرعت تحلیل‌رفتن مغز تا

۳۰ درصد کاهش پیدا کرده بود. در برخی از موارد این کاهش تا حد ۵۳ درصد بود.

 دیوید اسمیث، یک از سرپرستان این تحقیق در بخش داروشناسی دانشگاه آکسفورد گفت:

“این نتایج بسیاری جالب‌توجه و تاثیرگذار بود. نتایج بیش از حدی بود که ما انتظار داشتیم.”

 “امید ما این است که این درمان ساده و بی‌خطر بروز بیماری آلزایمر را در بسیاری از افرادی

مبتلا به مشکلات خفیف حافظه‌،به تاخیر بیندازد.”

​

ربکا وود،‌رئیس ارشد سازمان خیریه انگلیسی بنیاد پژوهش آلزایمر که در تامین این هزینه

این تحقیق شرکت داشت، نیز گفت که نتایج آن “بسیار مهم” است.

 او افزود: “این یافته‌های قوی باید الهامبخش انجام کارآزمایی‌های گسترده‌تر برای پیگیری

افرادی شود که انتظار می‌رود مبتلا به آلزایمر شوند، و ما امیدواریم که موفقیت بیشتری

به دست آوریم.”

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت تخمین زده می‌شود که ۳۷ میلیون نفر در سراسر

جهان با زوال عقل یا دمانس زندگی می‌کنند، و اکثریت این موارد ناشی از بیماری آلزایمر است.

علائم MCI شامل لغزش‌های حافظه و مشکلات گفتاری است که آنقدر جدی نیست که

بر زندگی روزانه فرد تاثیر بگذارد.اما نیمی از افرادی که به این عارضه مبتلا هستند در طول

پنج سال به زوال عقل مبتلا می‌شوند.

افرادی بالای ۶۰ سال غیرمبتلا به MCI به طور طبیعی با میزانی در حدود ۰.۵ درصد در

سال دچار کوچک شدن مغز می‌شوند.

کوچک شدن مغز در افراد مبتلا به MCI با سرعتی دو برابر این مقدار رخ می‌دهد و  افراد

مبتلا به آلزایمر ممکن است در هر سال ۲.۵ درصد حجم مغزشان را از دست بدهند.

این دانشمندان دوز ویتامین‌های B در این کارآزمایی بسیار بالاتر از حدی بود که در یک رژیم

غذایی طبیعی یا مکمل‌های معمول ویتامینی وجود دارد.

 اسمیت البته هشدار می‌دهد که مردم نباید عجله کنند و شروع به مصرف دوزهای بالای

ویتامین B کنند که اثرات درازمدت آنها نامعلوم است.

تخریب قوای ادراکی در سالمند

سالمند

​

روانشناسی – راهنمائی برای افراد مبتلا به زوال عقلی و پرستارانشان:

زوال عقلی بیماری می باشد که باعث می شود افراد حافظه خود و توانائی

یادگیری و صحبت با دیگران را از دست بدهند. بمرور زمان، شخص مبتلا به

زوال عقلی بصورت فزاینده ای دچار مشکلاتی در قوه تفکر، تصمیم گیری و

انجام امور روزمره خود خواهد گردید. دانشمندان و پزشکان بصورت دائم در مورد

این بیماری سالمند اطلاعات بدست می آورند.

فراگیرترین نوع زوال عقلی بر اثر از دست دادن سلول های مغزی ایجاد می شود.

انواع دیگر زوال عقلی در نتیجه آسیب به عروق خونی مغز بوجود می آیند. ضربه مغزی،

سکته مغزی یا تعدادی از سکته های مغزی کوچک در کنار هم، روی جریان خون در

مغز تاثیر گذاشته و می توانند نهایتاً منجر به شروع بیماری سالمند  زوال عقلی شوند.

مردم گاه گاه مسائلی را برای مدتی فراموش کرده و سپس آن را به خاطر می آورند

و افزایش بمرور این حالت با افزایش سن طبیعی می باشد. این را نمی توان زوال عقلی

دانست. افراد مبتلا به زوال عقلی نه تنها اطلاعات مهم را فراموش می کنند، بلکه دارای

قابلیت محدود در یادگیری و به یاد آوردن مسائل جدید و همینطور قدرت تصمیم گیری درست می باشند.

چه کسی به زوال عقلی مبتلا می شود؟

احتمال ابتلا به زوال عقلی با افزایش سن بیشتر می شود. اگر چه زوال عقلی بیشتر

در افرادی به سن ۶۵ سال یا بیشتر دیده می شود، ممکن است در سنین کمتر نیز شروع

شود. زوال عقلی یک بیماری سالمند است و نتیجه طبیعی از افزایش سن نمی باشد.

حدوداً ٨٪ از جمعیت بالا ۶۵ سال در کانادا دارای نوعی زوال عقلی بوده و ٣۵ ٪ کانادائی های

بالای ٨۵ سال دارای علائم زوال عقلی می باشند. تخمین زده می شود که احتمالاً در بریتیش

کلمبیا بین ۵١٠٠٠ تا ۶۴٠٠٠ نفر در حال حاضر به نوعی زوال عقلی مبتلا بوده و ۴٩ نفر از هر

١٠٠٠ مرد بالای ۶۵ سال دارای زوال عقلی می باشند در حالیکه ٧٠ نفر از هر ١٠٠٠ زن بالای

۶۵ سال دارای نوعی از این بیماری هستند.

از آنجائیکه این بیماری اغلب بیشتر در افرادی با سابقه خانوادگی بوجود می آید، چنین بنظر

می آید که زوال عقلی می تواند بیماری سالمند  ارثی باشد. با وجود این داشتن پدر یا مادری مبتلا به

زوال عقلی بدین معنی نیست که شما هم حتماً مبتلا خواهید شد. این بیماری واگیر دار نیست

و نمی تواند در نتیجه لمس یا استفاده مشترک وسیله ای با فردی مبتلا به زوال عقلی، منتقل شود.

شناسائی زوال عقلی

در صورت مشاهده بعضی از علائم زوال عقلی در خود یا عزیزانتان، ملاقات دکتر خانوادگی مهمترین

اقدام بعدی خواهد بود. دکتر شما در مورد نگرانی هایتان با شما صحبت نموده و از شما

سوالاتی برای جمع آوری اطلاعات بیشتر در مورد حافظه، توانائی در منطق و هر گونه مشکلات

احتمالی در قوه سخن گوئی یا انجام اعمال روزمره خواهد پرسید. این اطلاعات به دکتر شما

در تشخیص بیماری و عامل ایجاد این علائم در شما یا عزیزانتان، کمک خواهد کرد. بعضی از

عوامل ایجاد زوال عقلی را می توان بخوبی با درمان کنترل نمود. مانند:

• افسردگی

• تاثیرات سوء ناشی از تداخل داروهای مصرفی

• چرک

• بیماری های تیروئید یا قلب

• وابستگی به مشروبات الکلی

• تغذیه نامناسب: نداشتن غذا یا آشامیدنی کافی

شناسائی عوامل این عوارض در اسرع وقت بسیار مهم می باشد زیرا این امر به معنی اجرای

صحیح مراقبت، درمان و پشتیبانی بوده و به شما زمان کافی برای برنامه ریزی برای آینده می دهد.

تفاوت زوال عقلی و بیماری آلزهایمر (آلزایمر) چیست؟

بیماری آلزهایمر نوعی زوال عقلی می باشد. از میان انواع مختلف بیماری های زوال عقلی، آلزهایمر

رایج ترین و شناخته شده ترین آنهاست. در حدود ۶٠ ٪ تا ٧٠ ٪ از مبتلایان به زوال عقلی، بتنهایی

آلزهایمر داشته u1740 یا دارای ترکیب آن با انواع دیگر زوال عقلی مانند زوال عقلی عروقی (سکته مغزی کوچک)

می باشند. انواع دیگر زوال عقلی با شیوع کمتر که ممکن است به گوش شما خورده،Lewy Body Dementia

باشند عبارتند از: زوال عقلی لوی بادی بیماری پارکینسون و بیماری،Pick’s Disease بیماری پیکس Creutzfeldt-Jakob Disease کروتزفلدت-جی کاب

آیا زوال عقلی قابل درمان است؟

در حال حاضر درمانی برای زوال عقلی موجود نمی باشد. با این وجود داروهایی موجودند که می توانند

حال شما را بهتر کرده یا توسعه بیماری را در بعضی از افراد برای مدتی، اگرچه نه برای همیشه، کندتر

کنند. انواع داروهای دیگر می توانند در کنترل کردن اضطراب، افسردگی و مشکلات رفتاری کمک کنند. انواع

دیگر داروهای جدید در حال ایجاد هستند. قبل از گرفتن هر گونه تصمیم در مورد نوع درمان، مشورت با دکترتان

در مورد انتظاراتتان از درمان و خطرات و منافع احتمالی انواع درمان های مختلف، بسیار مهم می باشد.

پرستاران شخصی می توانند علائم و وضعیت عمومی و سلامتی را زیر نظر داشته و باید در تصمیم گیری

برای برنامه ریزی نوع درمان شرکت داده شوند.

جلوگیری از زوال عقلی

در حال حاضر هیچ مدرک علمی دال بر وجود راه جلوگیری از زوال عقلی وجود ندارد. با این وجود راه های

بسیاری هستند که شما می توانید انجام دهید تا حافظه خود را قوی نگاه داشته و توانائی انجام اعمال

روزمره را تقویت کرده و مستقل بمانید.

١. بیماری های مرتبط را به نحو صحیح کنترل کردن: اگر فشار خون بالا داشته، بیماری قند یا عوامل خطرآفرین

دیگری برای بیماری های عروقی دارید، مطمئناً به تجویزات پزشکی عمل کنید.

٢. از مصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر خود داری نمائید.

٣. ذهن خود را مشغول نگاه دارید: جدول کلمات حل کنید، روزنامه بخوانید، موسیقی بنوازید.

۴. فعالیت بدنی داشته باشید: راه پیمائی کنید، به کلاس رقص بروید، در سالن ورزشی عضو شوید، شنا و دوچرخه سواری کنید.

۵. رژیم غذائی صحیح داشته باشید: غذای سالم، مغذی با ویتامین کافی میل کنید.

زندگی با زوال عقلی

شخص مبتلا به زوال عقلی می تواند تا مدت زیادی بعد از ایجاد علائم اولیه بیماری، زندگی کند. بیشتر افراد

دارای زوال عقلی بعد از تشخیص بیماری سالمند به زندگی در خانه خود با کمک افراد خانواده، دوستان و پرستاران ادامه می دهند.

فعال ماندن و ادامه ارتباط با خانواده، دوستان و علاقه مندی های خود برای سلامت u1608 و رفاه شخص مبتلا

اهمیت دارند. با پیشرفت بیماری، پرستاری در خانه می تواند بیش از اندازه مشکل شود و شخص مبتلا احتمالاً

نیازمند انتقال به یک مرکز مراقبتی بلند مدت خواهد بود. این تصمیم باید بصورت مشترک توسط پرستاران شخصی

و دکتر خانواده گرفته شود.

برنامه ریزی

شما احتمالاً سوالاتی در مورد اینکه برای شما چه اتفاقی در شرف وقوع بوده دارید و ممکن است که نگران

آینده باشید. این سوالات شامل موارد زیر هستند:

١. آیا خانواده من موقعیت مرا درک خواهند کرد؟

٢. آیا باید از رانندگی خود داری نمایم؟

٣. آیا دارای وصیت نامه می باشم؟

۴. آیا وضعیت مالی من مرتب می باشد؟

با دکتر خانواده خود صحبت کنید. یادگیری در مورد زوال عقلی به افراد خانواده و پرستاران شخصی در هماهنگی

با تغییرات ناشی از آن کمک خواهد کرد. برای ارزیابی راه های موجود و پرسیدن سوالاتی که خود دارید،

با دکترتان قراری بگذارید.

بسیاری از افراد برای آینده برنامه های مالی بوجود خواهند آورد. برای مثال، دادن وکالت، ولی مهم است

که اینک برای نیازهای پزشکی خود در آینده برنامه ریزی کنید.

شما می توانید کسی را برای گرفتن تصمیمات پزشکی به جای خود با نوشتن توافق نامه ای انتخاب کنید.

شخص منتخب شما قانوناً می تواند به نیابت شما تصمیمات لازم پزشک را اتخاذ نماید. مهم است که این

تصمیمات را با دکتر خود در میان بگذارید تا وی بداند که چه تصمیماتی گرفته شده و شما شخصی را برای

تصمیم گیری به جای خود انتخاب نموده اید.

برای خانواده های افرادی که اخیراً مبتلا به زوال عقلی گشته اند

١. تا آنجا که می توانید بیاموزید.

٢. بیاد داشته باشید این بیماری سالمند بر توانائی های شخص مبتلا تاثیر گذار است.

٣. نگذارید شخص مبتلا از جلوی چشم شما دور شود.

۴. بدنبال راه های درمان بگردید.

۵. بیاد داشته باشید که در حال تجربه کردن حالات روحی مختلف می باشید.

۶. برای آینده برنامه ریزی کنید.

٧. بیاد داشته باشید که پرستاری آسان نخواهد بود.

٨. از دیگران کمک بخواهید.

٩. شبکه کمک بوجود بیاورید.

١٠ . بدانید که جامعه آلزهایمر برای کمک به افرادی که به انواع مختلف زوال عقلی مبتلا هستند و پرستارنشان، آماده می باشد.

راهکارهایی برای ارتباط برقرار کردن با سالمندان

​​​​​​​به باورها و عقاید سالمندان احترام بگذارید

هر فرد ارزشها، باورها و فرهنگ خاص خودش را دارد و این نکته ای است که

در ارتباط با سالمندان نباید فراموش کرد. عقاید و ارزش های سالمندان امروز،

در جامعه ای کاملاً متفاوت با جامعهی کنونی شکل گرفته است.

آنها حوادث تاریخی و شرایط اقتصادی – اجتماعی دشواری را پشت سر گذاشته اند.

درک آنچه بر سالمند کنونی گذشته است برای شما ممکن است سخت باشد و

تنها یک ارتباط خوب می تواند این شکاف نسلی را هموار سازد.

خواسته‌هایشان را جویا شوید

اولین قدم برای برقراری ارتباط با سالمندان این است که سالمندان را بشناسید و

این شناخت با مطلع شدن از خواسته هایشان بهتر شکل می‌گیرد. برای شناخت

سالمند باید از آنان سؤال کنید تا بتوانید نگرانی های آنها را بهتر بفهمید وکمک بهتری

به ایشان عرضه کنید.

به یاد داشته باشیم در برابر پاسخ سالمند صبور باشیم و وقت بیشتری صرف کنیم و

اگر سالمند در حال صحبت کردن است، به او فرصت دهید تا حرفش را تمام کند و جملهی

او را خودمان کامل نکنیم و در نهایت یه می‌دانم به آن بچسبانیم.

شنونده مشتاق و همدلی برای سالمندان باشید

لازم است حین گفت و گو با سالمندان، به گفته های آنان ارزش و احترام بگذارید. به

صحبت های آنان خوب و دقیق گوش بدهید. گوش دادن فعالانه چیزی بیش از شنیدن

ساده است و در واقع همدلی با سالمند است. همدلی با سالمند یعنی خودمان را جای

فرد سالمند بگذاریم و بفهمیم که او در موقعیت های مختلف چه فکر یا احساسی دارد.

سالمندان به شدت پذیرای ارتباطات غیر کلامی شما مانند لبخند زدن، تکان دادن سر

برای تأیید، نگاه کردن، ارتباط چشمی، گرفتن دست، تعارف با دست و … هستند. بنابراین

با یک اخموتخم ساده سبب رنجیده شدن آنها می‌وید و با یک لبخند ساده می‌توانید اشتیاق

خود برای برقراری رابطه با آنها را نشان داده و به آن‌ها روحیه دهید.

در میان گذاشتن روزمرگی‌هایتان با او

حرف زدن با سالمندان و گفتن نظرات و عقاید، مسائل روزمره‌تان و همچنین درمیان گذاشتن

احساس و عواطفتان با آن‌ها، بیانگر ارزشی که برای آن‌ها و نظرشان قائل می‌شوید است.

به لحن و تن صدایتان توجه کنید

یک سالمند به لحن و تن صدای شما هنگام گفتگو با اوبسیار توجه دارد. پس سعی کنید با

لحنی آرام، شمرده و با احترام با او صحبت کنید و از افعال جمع و غیر دستوری استفاده کنید.

حتی اگر سالمندی ناشنوا باشد هیچ گاه نباید برای صحبت کردن با او صدایتان را بلند کنید یا

فریاد بزنید. برای اینکه او حرف های ما را بشنود، با صدای معمولی و نزدیک گوشی که شنوایی

بهتری دارد وبا اشاره صحبت کنید.

ارتباط تماسی با سالمند برقرار کنید 

​
نحوه‌ی ارتباط برقرار کردن با سالمند

یکی از ابتدایی ترین و خصوصی ترین شکل برقراری ارتباط با سالمند لمس کردن است

بسیاری از سالمندان محرومیت لمسی دارند. در برقراری ارتباط با سالمندان سه نوع ارتباط لمسی وجود دارد:

– تماس عاطفی: لمس محبت‌آمیز یکی از نیازهای انسانی است. مانند وقتی که پدر بزرگ

یا مادر بزرگ را در آغوش می‌گیرید و آنها را می‌بوسید. محبت، تفاهم، اعتماد، امید و علاقه را

می‌توان با نگه داشتن دستی لرزان در دستی قوی به دیگری منتقل کرد.

– تماس حمایتی: برای کمک به سالمند به کار می‌رود. مانند وقتی که به سالمند برای

بلند شدن از زمین کمک می‌کنید.

– تماسس کنشی: به منظور ادب و احترام به کار می‌رود. مانند دست زدن به پشت

سالمند و تعارف و تقدم برای عبور

ارتباط برقرار کردن با سالمندان بداخلاق

اگر بداخلاقی سالمندان عارضه پیری باشد مثلا در اثر بیماری های این دوران یا معلول احساس

بی کفایتی به خاطر از دست دادن کار و همکاران یا به خاطر احساس مزاحمت و سربار بودن

و از این قبیل باشد ،با فراهم آوردن شرایط بهتر و با تلقین مفید بودن و رحمت بودنشان در خانواده

می توانید بدخلقی هایشان را چاره کنید. و آن‌ها را به آرامش، گفتگو و معشرتی دوستانه دعوت کنید.

فرزندت را به من بنما تا بگویم که تو کیستی

فرزندان شما شبانه روز شاهد رفتار شما با سالمندان هستند. آنها هم در شرایط فعلی شما

قرار خواهند گرفت. دوست دارید چه رفتاری با شما داشته باشند؟احتمالا هیچ گاه تاکنون به چنین

چیزهایی فکر نکرده اید. زیرا با میل طبیعی انسان مخالف است. بشر در رویاهای خود همواره چیزهایی

را که مطلوب او هستند در نظر می گیرد و آینده خود را آن طور که دوست دارد مجسم می نماید.

به عبارتی نفس ما، ما را فریب می دهد. البته اگر هم به چنین روزهایی فکر کنیم خودمان را از هر

عیب و نقصی مبرا فرض می کنیم حال آنکه این چنین نیست. پس واقع بینانه وقتی به سالمندان

می نگرید خودتان را جای آنها در نظر بگیرید و با رحم کردن در حق ایشان به خودتان لطف کنید.

تفریحات مناسب سالمندان

سالمندان وقت آزاد زیادی دارند و اگر بتوانند بخشی از زمان خود را به

تفریح اختصاص دهند قطعا سلامت روانی و جسمی شان تضمین خواهد شد.داشتن

تغذیه مناسب، سطح بهداشتی – درمانی کافی، داشتن مکان زندگی راحت و آسوده،

امکانات مالی کافی و … موارد مهمی در زندگی سالمندان هستند که باعث ارتقای

سطح روانی و جسمی و در نهایت شادی و سرزندگی آنها می شوند اما بخش مهمی

از رازهای شادی و سلامت سالمندان به تفریح آنها مرتبط است که معمولا کمتر به آن

توجه می شود چون اغلب ما فکر می کنیم آنها بیشتر به استراحت و محیط آرام نیاز دارند.
در حالی که سالمندان وقت آزاد زیادی دارند و اگر بتوانند بخشی از زمان خود را به تفریح

اختصاص دهند قطعا سلامت روانی و جسمی شان تضمین خواهد شد. تفریحات در نظر

گرفته شده برای سالمند باید انرژی و نشاط بیشتری به او بدهد؛ بدون اینکه آزار و اذیتی به او برساند.
۷ معیاری که برای انتخاب تفریح مناسب سالمندان باید در نظر گرفت
مثلا تفریحی مانند بازی شطرنج ممکن است برای سالمندی مفید و برای سالمند

دیگری خسته کننده و حتی مضر باشد یا اگر به سالمندی که بیماری ریوی یا آرتروز

شدید دارد توصیه کنیم هر روز پیاده روی کند، در واقع نه فقط موجب آزار او شده ایم

بلکه ممکن است سلامت جسمی او را هم به خطر اندازیم. بنابراین برای انتخاب نوع

تفریح سالمندان این شرایط باید در نظر گرفته شود.
۱- در نظر گرفتن وضعیت فرهنگی – اجتماعی
نوع فرهنگ و ساختار اجتماعی که فرد در آن رشد کرده، نکته بسیار مهمی است که

علایق و دلبستگی های او را نمایان می کند. مثلا برای فردی که در یک خانواده مذهبی

رشد کرده شاید حضور در مراسم قرآن خوانی یا مراسم مذهبی بسیار نشاط بخش

باشد. چنین سالمندانی علاقه زیادی هم به سفرهای زیارتی دارند؛ بنابراین باید شرایطی

به وجود آید تا با تورهای مسافرتی ارزان قیمت به سفر بروند.

تفریح های مذهبی برای افرادی که در اروپا زندگی می کنند یا سطح اعتقادی مذهبی

قوی ندارند، مناسب نیست. برای این افراد به رفتن به مناطق تاریخی، طبیعت گردی،

حضور در مجامع ادبی و گوش دادن به موسیقی های مورد علاقه به جای حضور در مراکز

مذهبی خیلی مفرح تر است.
۲- در نظر گرفتن شرایط تحصیلی
جامعه سالمندان ما به سمتی می رود که تعداد سالمندان تحصیلکرده بیشتر شده است.

برای فردی که تحصیلاتی در زمینه خاص و علاقه به مطالعه دارد، به احتمال زیاد کتاب

گزینه مناسبی برای اوقات فراغت است. این افراد می توانند در مراسم ادبی و شعر

خوانی حضور یابند.
در گوشه و کنار شهر و در کتابخانه ها و محافل ادبی گاهی سالمندان می توانند

همتایان خود را بیابند و بدین وسیله دوستان جدیدی هم پیدا کنند. جدول حل کردن،

بازی شطرنج و بازی های دیگر فکری نیز برای افراد تحصیلکرده تفریح های خوبی است.
۳- در نظر گرفتن مکان تفریحی
در کشورهای پیشرفته دنیا مراکز تفریحی برای سالمندان در محله های مختلف

وجود دارد و با توجه به شرایط جسمانی سالمند نزدیکترین آنها انتخاب می شود و

سالمند در ساعات و روزهایی از هفته در آنجا حضور می یابد. در کشور ما نیز چند

مرکز وجود دارد و تلاش شده مراکز بیشتری دایر شود ولی تعداد این مراکز بسیار

اندک است و نمی تواند جمعیت رو به رشد سالمندی کشور ما را پوشش دهد.

​

ورزش برای سالمندان باعث تندرستی و سلامت جسم و روح می شود

۴- در نظر گرفتن شرایط اقتصادی
تفریحی که برای هر سالمندی توصیه می شود به شرایط اقتصادی او نیز بستگی دارد.

سالمندی دوره ای است که کمتر کسی شاغل است. اغلب سالمندان بازنشسته اند

و در بازنشستگی هم درآمد کاهش می یابد.
از یک سو، سطح هزینه ها به دلیل ناتوانی های ناشی از بیماری و هزینه های درمانی

بالا می رود و از سوی دیگر، ساختار جامعه ما طوری است که والدین همچنان نقش

حمایتگری خود را هنگام ازدواج فرزندان و بعد از ورود عروس و داماد و نوه ها به زندگی

ایفا می کنند و این کار نیز مخارج آنها را چند برابر می کند.
در یک نظرسنجی از سالمندان پرسیده شد برای چه به مراکز ورزشی یا مراکز تفریحی

مراجعه نمی کنند؟ بسیاری از آنها دلیل اصلی حضور نیافتن در چنین مراکزی را نبود امکانات

مالی عنوان کردند. بنابراین بهتر است تفریحی برای سالمند در نظر گرفته شود که

متناسب با شرایط اقتصادی او باشد یا هزینه ها را به حداقل برسانند.
۵- در نظر گرفتن هنر و حرفه سالمندان
بعضی از سالمندان هنر خاصی دارند، مثلا کار دستی بلد هستند. باید مراکزی تاسیس

شود که سالمندان بتوانند کارهای دستی خود را به این مراکز ارائه دهند. حتی سالمندانی

هستند که به کشاورزی علاقه زیادی دارند. برای این گروه باید پارک هایی را در نظر

گرفت و باغبانی و کاشت گل و گیاه را برعهده سالمندان علاقمند به این کار گذاشت.
البته در مرکز کهریزک مناطقی وجود دارد که سالمندان می توانند در آن به کاشت گل

و گیاه بپردازند ولی هنوز برنامه گسترده و جامعی در نقاط دیگر تهران و شهرستان ها

دیده نمی شود. حتی در مرکز کهریزک نگهداری از حیوانات دست آموزی را شروع کرده اند

ولی این کار باید در هر پارکی انجام شود و هر سالمندی یک حیوان دست آموز داشته

باشد و از آن مراقبت کند.
سالمندان روستایی به طور خودکار و به دلیل دسترسی راحت به طبیعت و حیوان،

این کار را انجام می دهند. نگهداری از حیوانات نقش درمانی هم ایفا می کند. ثابت شده

سالمندان مبتلا به آلزایمر (آلزایمر خفیف) با نگهداری از حیوانات آرامش بیشتری پیدا می کنند.
۶- در نظر گرفتن فعالیت فیزیکی
ورزش برای سالمندان باعث تندرستی و سلامت جسم و روح می شود؛ بنابراین

اختصاص دادن مکان هایی برای ورزش سالمندان جزو ضروریات است. بعضی از مراکز

ورزشی استانداردهای لازم را ندارند و ممکن است سلامت سالمند را به خطر اندازند.

مثلا کفپوش مناسبی نداشته باشند و باعث لیز خوردن سالمند و زمین خوردنش شوند.
در کشورهای توسعه یافته که تقریبا ۲۵ درصد از جمعیت آنها سالمند هستند توجه

بیشتری به این طیف سنی شده است و در هر محله ای باشگاه های استانداردی

وجود دارد که سالمندان همان محله می توانند در آنجا حضور یابند.
بهترین ورزش برای این گروه سنی ورزش های مقاومتی و هوازی است. توصیه

می شود اگر سالمند مشکل خاصی ندارد هفته ای ۱۵۰ دقیقه برنامه فعالیتی را

داشته باشد. ورزش های آرام مانند تایچی و یوگا نیز برای این طیف سنی مفید است.

البته این ورزش ها هزینه بر هستند و دولت باید تمهیداتی را برای رفاه بیشتر سالمندان

و استفاده از وسایل تفریحی بیندیشد و کارت های ویژه و تخفیف هایی را برای آنها در نظر بگیرد.
۷- در نظر گرفتن تجربیات سالمندان و استفاده بهینه از آن
در کشورهای شمال اروپا از تجربه های نسل قدیم استفاده بهینه می شود. آنها از

سالمندان در مهد کودک ها و مدارس ابتدایی دعوت می کنند تا برای آنها از تجربه و

اتفاق های گذشته تعریف کنند. این کار هم حس خوبی به سالمندان می دهد و هم

بدین وسیله گسست بین نسلی از بین می رود و ۲ نسل قدیم و جدید به هم پیوند

می خورند و کنار هم قرار می گیرند.