ھدف از تزریق وارد کردن یک ماده شیمیایی برای پیشگیری ، تشخیص یا
درمان به طور مستقیم در داخل خون یا بافتھای بدن می باشد.
اھمیت تجویز دارو به اشکال تزریق :
١ -تزریق سریعترین راه جذب دارو است.
٢ -در تزریق بیشترین و دقیق ترین مقدار دارو جذب می شود.
٣ -در بعضی از موارد اورژانس بیمار قادر یا مجاز به خوردن چیزی از راه دھان
نیست پس بنابراین استفاده از تزریق راه مطمئن است .
۴ -بعضی از داروھا فقط به صورت فرم تزریقی ھستند و تنھا راه استفاده از
دارو از طریق تزریق است .
١ -وریدی ٢ -عضلانی ٣ – داخل جلدی ۴ -زیر جلدی
ممکن است دارو در پوست ، زیر پوست ، داخل ماھیچه و یا در داخل رگ تزریق شود.
راھھای معمول تزریق
داروھای تزریقی اغلب به شکل پودر یا مایع در ظروف استریل به نام آمپول یا
ویال تھیه می گردند.
ویال یک ظرف شیشه ای دارای درپوش پلاستیکی محکم محافظی است که می
تواند محتوی یک یا چند دوز دارو باشد . ویالھا محتوی دارو به شکل مایع یا پودر
خشک ھستند.
آمپول یک محفظه شیشه ای است که حاوی یک یا چند دوز دارو است . گردن
آمپول باید جھت خروج دارو شکسته شود.
بعضی آمپولھا جھت تسھیل در شکستن در ناحیه گردن نشان دار شده اند . نشان
دار بودن به وسیله یک حلقه رنگی دور گردن آمپول مشخص می شود آمپولھایی
که نشان دار نیستند باید به وسیله تیغ اره جھت راحت شکسته شدن نشان دار
گردند .
تزریق
وسایل تزریقات
وسایل لازم شامل(ترالی پنبه والکل،تیغ
اره،پنس،دستکش،تنسوپلاست،سرنگ و سرسوزن،گاز
استریل،گارو،آنژیوکت،اسکا لپ وین،انواع سرم ھا,،پایه سرم،رسیور،داروی
تجویز شده،سفتی باکس،داروھای احیاء،کپسول اکسیژن و.
سرنگ دارای سھ قسمت است .
نوک سرنگ
لولھ ( استوانھ ای)
پیستون
سرنگ
سر سوزنھا ھر چه درجه یا شماره آن بالاترباشد ، قطر آن کمتر است.
سر سوزنھا از ١۴ تا ٢٨ درجه بندی شده اند ، کلفترین سر سوزن ١۴ و
نازکترین سر سوزن ٢٨ می باشد.
برای تزریق داخل عضله ، از سرسوزن کلفت تر،بلندترواینکه نوک آن
اریبی بیشتری داشته باشد ، استفاده می شود.
در تزریق محلول ھای روغنی از سوزن با قطر بیشتر یا شماره پایین تر که
سوراخ گشادتری دارد استفاده می گردد.
اندازه سرنگھا متفاوت است از ۵/٠تا ۵٠سی سی ، برای تزریق عضلانی
، داخل جلدی وزیر جلدی معمولا از سرنگھای ١تا١٠سی سی می شود.
(Interamuscular I.M )
در تزریق عضلانی ، دارودرعضله وزیر بافت زیر جلدی
تزریق می گردد.
به دلیل اینکه عروق خونی عضله خوب و مناسب
است دارو سریعتر از روش زیر جلدی جذب می شود
اما خطر آسیب اعصاب و تزریق دارو داخل عروق خونی
وجود دارد .
به عوامل متعددی بستگی دارد که شامل حجم ماده ای که باید
تزریق گردد ، جثه بیمار ، میزان بافت عضلانی در دسترس برای
تزریق ، تکنیک تزریق ، مجاورت اعصاب و عروق خونی پوست
اطراف محل تزریق ، ماھیت داروی تجویز شده است .
١ -عضلات سرین در دو طرف باسن
٢ -عضلات چھار سر رانی
٣ -عضله دلتوئید در قسمت بالای بازو
مناسب ترین نواحی برای انجام تزریق داخل عضلانی عبارتند از
ناحیه عضله جانبی کپل و یا قسمت خارجی عضله ران.
تعیین محل تزریق
عضله ای که کنار جانبی باسن قرار دارد به راحتی
تشخیص داده می شود و محل مناسبی برای تزریق
داخل عضلانی می باشد و در اینجا عصب و یا رگ بزرگ
وجود ندارد.
عضله کناری سرین (ونتروگلوتئال )
اگر شما از قسمت پشتی عضله باسن برای تزریق استفاده می
کنید باید مراقب عصب سیاتیک باشید. زیرا اگر بطور تصادفی در
عصب تزریق کنید منجر به فلج موقت و یا دایم می شود. ( در واقع
۱/۴ فوقانی خارجی عضله سرین )
تزریق
در این روش در ھر ساعت مقدار نسبتا کمی دارو ( حدود یک تا دو میلی
لیتردرساعت ) ازمحل تزریق جذب می گردد. در نتیجه غلظت دارو در بدن
کمتر شده اما اثرات داروازچند دقیقه تا ساعتھا که ممکن است طول
بکشد
که بستگی به نوع دارو دارد.
مقدار محلول تزریق شده زیر جلدی ١-١ /٠میلی لیتر می باشد.
سطوح قدامی و طرفی ران
قسمت تحتانی دیواره شکم و بافت چربی
قسمت پایین و پشتی و خلف بازوھا
در صورتی که بیمار تزریقات دنباله دار زیر جلدی دارد محل تزریق جھت به
تزریق
حداقل رساندن ضربه باید تغییر کند و از سطح سالم دیگر بطور دوره ای
استفاده کرد چرخش محل تزریق بر اساس گردش عقربه ساعت بوده و ھر
تزریق بایدcm ۵/٢ از محل تزریق قبلی فاصله داشته باشد.