دمانس یا زوال عقل در سالمندان

رشد جمعیت در تمام کشورها به سرعت در حال تغییر است لذا، اکنون شمار فزاینده ای از سالمندان ،

در تمام کشورهای جهان وجود دارد. بطوریکه جمعیت ۶۵ ساله های جهان از مرز ۶۰

میلیون گذشته است. افزایش سن بر فرایندهای شناختی و فراشناختی تاثیر قابل

ملاحظه ای می گذارد و احتمال وقوع نارسایی های شناختی را افزایش می دهد.

یکی از اختلالات شایعِ همراه با معلولیت شدید و پیشرونده در دوره ی سالمندی،

اختلال شناختی دمانس یا زوال عقل است. این افراد نیاز بسیار ویژه ای به

پرستار سالمند در منزل، برای انجام کارهای روزمره ی خود دارند.

دمانس اپیدمی جهانی است که نه تنها باعث ناتوانی افراد می شود، بلکه علاوه

بر افراد مبتلا به آن، بار سنگینی بر مراقبان و خانواده های آنها نیز تحمیل

می کند. دمانس یا زوال عقل در سالمندان یکی از مهمترین عوامل

ناتوانی و وابستگی افراد مسن در سراسر جهان است. از جمله  پیامد ها

و نشانه های این سندرم، اختلال در رفتار، تکلم، حافظه و ناتوانی در انجام کارهای

روزمره است. این سالمندان نیاز به مراقبت های جامع و کاملی دارند که

ضرورت وجود پرستار سالمند در منزل را بوجود می آورد. شایع ترین علامت

در مراحل اولیه زوال عقل، ضعیف شدن حافظه ی کوتاه مدت می باشد.

عوامل خطرساز افزایش دهنده ی دمانس عبارتند از: سن، سابقه ی

خانوادگی و جنس مونث. سالمندان مبتلا به دمانس علاوه بر اختلال در شناخت،

حافظه، زبان، اعمال دیداری و فضایی، آشفتگی رفتاری نیز دارند که شامل بی تابی،

بیقراری، سرگردانی، خشم، فریاد کشیدن، گسستگی اجتماعی و اختلال خواب است.

توهم و هذیان تقریبا در ۷۵% بیماران دمانس دیده می شود.

علائم بیماری دمانس

در مراحل اولیه علائمی چون اشکال در محاسبات، خستگی و تمایل به ترک

کار و اختلال مربوط به حافظه ی دور بروز پیدا می کند. با پیشرفته شدن بیماری

دمانس، فرد در انجام کارهای روزمره ی خود اختلال پیدا کرده و قادر به محافظت

از خود نمی باشد. در ۳۰-۲۰ درصد بیماران توهم (بخصوص در نوع آلزایمر)، در

۳۰ الی ۴۰ درصد بیماران هذیان (بخصوص هذیان پارانوئید، گزند وآسیب) و ۴۰

تا ۵۰ درصد افسردگی و اضطراب دربیماران مشاهده گردیده، البته در بعضی از

بیماران رفتارهای تهاجمی نیز دیده شده است.

​

آلزایمر، نوعی از دمانس

دمانس انواع گوناگونی دارد که عبارتند از: آلزایمر، دمانس عروقی، دمانس ناشی

از بیماری پیک، دمانس ناشی از بیماری هانتینگتون، دمانس ناشی از بیماری پارکینسون و … .

شایع ترین نوع دمانس، آلزایمر است، بطوریکه ۵۰ تا ۶۰ درصد از بیماران

دمانس را به خود اختصاص می دهد. حدود ۵ درصد افرادی که به سن ۶۵ سالگی

می رسند و ۱۵ تا ۲۵ درصد افراد بالای ۸۵ سال، دمانس از نوع آلزایمر را

تجربه می کنند. بررسی های عصبی از مغز این افراد نشان داده که بافت مغز

بصورت ادامه دار در حال کوچک شدن و صافی شیارهای مغز است. بیشترین

مناطق درگیر شونده ی مغز، دو بخش گیجگاه و آهیانه است. این نوع از دمانس

با شروع تدریجی و افت پیشرونده ی اعمال شناختی همراه است. این روند باعث

اختلال در حافظه ی این افراد می شود. آلزایمر در سالمندان باعث تغییرات شخصیتی،

افسردگی، وسواس و سوءظن می گردد. این بیماران به علت وقوع حملات خشم،

اعمال خشنی انجام می دهند که ممکن است باعث آسیب به خود و دیگران شوند.

مراقبت های مرتبط به دمانس

افراد مسن مبتلا به دمانس نیازهای زیادی دارند که می تواند به شرایط فعلی مربوط

بوده یا ارتباطی با آن نداشته باشد. بازتوانی یک فرایند پویاست، هدف آن، کمک به

افراد مبتلا به دمانس، به منظور حفظ و نگهداری سطح سلامت در حد مطلوب می باشد.

نگهداری از سالمند آلزایمری، به عنواننوعی از بیماری دمانس، نیازمند مهارت و

تخصص ویژه ای است. افراد خانواده ی این بیماران اغلب قادر به نگهداری و مراقبت از

آنها نیستند و پرستار نقش مهمی در ناتوانی جسمانی و روانی این بیماران دارد و در

واقع باعث برقراری یک ارتباط  درمانی و حمایتی با فرد و خانواده اش می شود.

پرستار معمولا بر توانایی و استعدادهای بیمار تاکید می کند؛ به طور مثال پرستار

سالمند آلزایمری، در هنگام برخورد با بیمار به دقت به صحبت های او گوش می دهد

وعلاوه بر تشویق او، در شادی و پیروزی او شرکت کرده و بیمار را به منظور تلاش در

بهبود درک از خود و توانایی مراقبت از خود تحسین می کند.

پرستار با توجه به توانایی ها و پیشرفت های سالمند مبتلا به دمانس آلزایمری،

اهداف و برنامه ی مراقبتی تنظیم می کند. این اهداف در حوزه هایی چون مقابله با

ناتوانی، مراقبت از خود، حرکت و انتقال، مراقبت از پوست و کنترل مثانه و روده تنظیم می گردد.

مراقبت های فرد محور برای سالمندان

دمانس یک ویژگی مرتبط به سن است که شیوع آن با بالا رفتن سنِ افراد مسن، بیشتر

می شود. بنابراین می توان این انتظار را داشت که تقاضای خدمات بازتوانی و پرستاری

برای این بیماران افزایش می یابد. مراقبت های فرد محور به عنوان یک روش مطلوب برای

سازمان دادن به خدمات، برای این سالمندان عنوان می شود. در این روش چهار موقعیت

درونی، باعث بهبود فردیت فرد سالمند می شود:

•  ارزش شخصی
  جایی که افراد مسن مبتلا به دمانس احساس می کنند برای دیگران مهم هستند.
•  احساس کارگزاری
  جایی که فرد مسن می داند که آزادی عمل و کار دارد.
• امید
  جایی که فرد احساس امنیت، اطمینان و راحتی دارد.
• اعتماد اجتماعی
  جایی که فرد می داند از لحاظ اجتماعی مورد پذیرش است.

پرستار سالمند در منزل با بهره گیری از این اصول می تواند، همیاری بیشتری از

سالمند خود دریافت کند و همچنین در یک مسیرِ متناسب با شأن سالمند، به بهبود

شو حفظ سلامتی بیمار کمک کند.

چگونگی رشد سالمندان در جهان

افزایش رشد جمعیت سالمندان در نقاط جهان متفاوت است. با پیشرفت مراقبت های بهداشتی،

تغذیه و فناوری، مردم عمری طولانی تر داشته و در نتیجه جمعیت پیر جهان رو به رشد می باشد.

همراهی این تغییر جمعیت با این امکانات، باور نکردنی بوده و اما ما با مجموعه ای از چالش های

جدید روبرو هستیم.

​

چگونه ما از سالمندان خود مراقبت کنیم؟

نویسندگان و محققان تفاوت های گسترده ای را در نحوه مشاهده جوامع در سراسر جهان و چگونگی

برخورد آنان با شهروندان سابق یا سالمندان بررسی می کنند. برخی افراد و گروه های سنی احترام

و ارزش افراد مسن خانواده و اطراف خود را می دانند، در حالی که برخی دیگر متاسفانه آنها را به

عنوان سالخورده و بی کفایت دیده و در برخورد با آنها از شوخی استفاده می کنند. در برخی از جوامع،

فرزندان از والدین خود در منزل مراقبت یا برای آنها از پرستار سالمند در منزل استفاده می کنند،

در دیگر جوامع یا فرهنگ ها، فرزندان والدین خود را در خانه هایی میسپارند که دیگران از آنها مراقبت کنند

و همچنین در برخی از فرهنگ ها افراد سالخورده خود را به عنوان یک بار و تخلیه منابع دیده و روش های

خشنتری را برای مراقبت های این بزرگان انتخاب می کنند. در اینجا یک نگاهی به نحوه برخورد مردم در

سراسر جهان با افراد مسن یا سالمند خود خواهیم کرد.

پس فقط چه کسی سالخورده یا سالمند است؟

سازمان ملل متحد آغاز سالمندی را از ۶۰ سالگی گفته و در اکتبر هر سال، روز جهانی افراد سالمند 

را جشن می گیرند تا از بهارهای طولانی این افراد جامعه قدردانی نمایند. بر طبق تحقیقات، ارزش درک

شده سالمندان یک فاکتور مهم در تعیین تکریم آنهاست که تابع اینکه چه کسی و در چه زمانی سالمند

بوده، میتواند باشد. در ایالات متحده یک شهروند ارشد یا سالمند به عنوان یک فرد ۶۵ ساله تعریف شده

است. در گینه نو، هر کسی که در سن ۵۰ سالگی باشد، لوبن یا یک سالمند در نظر گرفته می شود.

در ایران نیز طبق آمار افراد بالای ۶۰ سال از سالمندان جامعه بشمار می آیند. در واقع این دوره سوم از

زندگی در جامعه ما، امید به زندگی تا سن ۸۰ سالگی وجود دارد. برخی از سالمندان در این دوران با دارا

بودن امکانات و سلامتی تمایل به استراحت دارند. برخی دیگر از سالخوردگان به علت احتیاجات مالی، تمایل

به کار یا ادامه کار خود داشته و از کار افتادگی را قبول نخواهند کرد. سالمندان دیگری هم بعلت بیماریها

و از کار افتادگی در منزل یا مراکز درمانی و گاهی خانه سالمندان بسر می برند.

امروزه با پیشرفت زندگی های شهری و شرایط فرزندان و والدین، پرستار سالمند در منزل گزینه مناسبی

برای فرزندان و هم خود سالمندان در محیط خانه و خانواده خویش است.

سالمندان کجا زندگی میکنند؟

نحوه تربیت فرزندان، درواقع چگونگی زندگی سالمندان را در آسیا شکل میدهد. حدود سه چهارم والدین

ژاپنی سالخورده با فرزندان بزرگسال خود زندگی می کنند، یک الگوی تکراری در کره و چین است. قانون

حقوق سالمندان چینی مجاز است که فرزندان به طور مرتب از والدین خود مراقبت کنند، مهم نیست که

چقدر دور از آنها زندگی می کنند. اگر فرزندان راضی نباشند، ممکن است با جریمه یا زندان با محدوده زمانی

مواجه شوند. یک شهروند سابق چینی به بی بی سی گفت: “ما فرزندان خود را برای مراقبت از ما،

در زمانی که ما پیر می شویم افزایش می دهیم.”

در برخی از کشورها، گذراندن وقت با افراد مسن ارزشمند است همچنین فرزندان بزرگسال با والدین

سالخورده خود ارتباط بیشتری برقرار کنند. در هند و نپال، این سنت طولانی مدت وجود داشته که یک

زوج تازه با خانواده ی داماد، در چارچوب “پاتریلوکال” زندگی می کنند. اما طبق نظرسنجی توسعه انسانی

هند در دانشگاه مریلند، تغییر نیروهای اقتصادی تغییر الگوهای زندگی است. فرزندان به عنوان بخشی

از کشور در حال توسعه، صدها مایل دور از والدین خود حرکت می کنند. دولت های هند و نپال با توسعۀ

برنامه های دولتی مراقبت از سالمندان به این مسئله می پردازند.

چطور مردم افراد مسن خود را توصیف می کنند؟

نگرش فرهنگی نسبت به سالمندان اغلب در زبان آن منعکس می شود. پسوندهای معروف مانند “جی”

در هندی، سخنرانان را قادر می سازند تا سطح بالایی از احترام به افراد مهم مانند Mahatma Gandhi،

که اغلب به Gandhiji اشاره می شود، اضافه شود. کلمه “mzee” در Kiswahili – که در بسیاری از نقاط

آفریقا صحبت می شود، اصطلاحی از سخنرانی جوانترهاست تا سطح بالایی از احترام به بزرگان را بیان

کنند. کلمه ” kūpuna” به معنی “بزرگان” به دانش، تجربه و تخصص دلالت دارد.

در ژاپن، پسوند “سان” اغلب برای بزرگان استفاده شده و نشان دهنده احترام عمیق کشور برای این

افراد مسن است. ژاپنی ها نیز ۶۰ سالگی را به عنوان یک رویداد بزرگ می بینند. “Kanreki” به عنوان

جشن گذر از سنی به سن بالاتر نامیده می شود.

چه غذاهایی سالمندان میخورند؟

در سراسر جهان، تعدادی غذاهای خاص برای سالمندان در نظر گرفته و سرو میشود. با ورود به دوره سالمندی

و افزایش سن، سالمندان با کاهش اشتها وسوء تغذیه روبرو خواهند شد. اهمیت تغذیه برای سالمندان در

جوامع باعث شده تا خانواده یا پرستار سالمند برای پیشگیری از بیماریها اقدامات لازم را در نظر بگیرند.

آیا افراد مسن دارای قدرت ویژه ای هستند؟

بسیاری از افراد بخاطر مهارت های تخصصی سالمندان به آنان احترام میگذارند. پدر بزرگ و مادر بزرگ ها،

دانش و مهارت منحصر به فرد و تجربه چندین ساله خاص خود را دارند. جوامع غربی از تجربیات مرتبط به سن

افراد قدردانی می کنند. جوامع خاصی معتقدند سالمندان دارای توانایی های جادویی اند.

پایان زندگی چطور است؟

تصمیمات پایان زندگی به شدت در سراسر فرهنگ ها متفاوت است. برخی از جوامع هر کاری را که ممکن

است سالمندان خود را زنده نگه دارند، انجام می دهند؛ گروه های دیگر اعضای قدیمی و ضعیف را به عنوان

یک بار در نظر می گیرند و گاهی پایان دادن به زندگی آنها را تشدید میکنند.

به نظر می رسد که جزیره یونانی Ikaria در حال گسترش سحر و جادو در خود است. ساکنین این جزایر

مدیترانه ای کوچک، چهار برابر بیشتر از همتایان آمریکایی خود برای زندگی ۹۰ ساله هستند و بعد از اینکه

با تشخیص سرطان یا بیماری قلبی عروقی، به طور متوسط هشت تا ده سال دیگر زندگی می کنند. ساکنان

آن عجله ای در زندگی نداشته و پیر می شوند. خوردن زیتون های Kalamata، نوشیدن چای کوه و شنا در

آب کریستال، پاسخ به طول عمر افراد این جزیره در الگوهای غذایی و سبک زندگی آرام است، اما هیچ کس

نمی تواند به طور قطع سحر و جادو در پشت این جزیره را توضیح دهد.

علت و درمان تیک عصبی در کودکان

مشاوره و روانشناسی کودکان

تیک، عبارت است از انجام دادن حرکت و رفتاری یا ایجاد کردن صدایی به صورت غیر ارادی

 لابد شما هم رفتارهای تکراری یا واکنش های بی دلیل را در آدم های زیادی دور و بر خود

دیده اید. کسی که بدون علت پای خودش را تکان می دهد، فردی که بیش از اندازه پلک

می زند یا شخصی که با فواصل کوتاه بدون اینکه مریضی یا گلودردی داشته باشد، سرفه

می کند. همه این رفتارها یک نام دارند: تیک.این وضعیت گاهی اوقات شامل کودکان نیز

می شود. تحقیقات نشان داده که ۲۴ درصد از کودکان در مراحل مختلف رشد دچار تیک

می شوند. اگر کودک شما نیز رفتارهایی از این دست دارد که احتمال چنین اختلالی را در

او می دهید، با این مطلب همراه باشید.
دکتر روحی، روانپزشک کودک و نوجوان در این مورد توضیح می دهد:

تیک، عبارت است از انجام دادن حرکت و رفتاری یا ایجاد کردن صدایی به صورت غیر ارادی

که به طور ناگهانی از فرد سر می زند و به صورت تکرار شونده و سریع اما فاقد ریتم باشد.

تیک ها حداقل به صورت گذرا در بسیاری از افراد از جمله کودکان دیده می شود و معمولا

استرس ها بروز آن را افزایش، و تمرکز شخص آن را حداقل برای مدت زمان کوتاهی کاهش می دهد. 

انواع تیک را بشناسید!

تیک ها بر اساس عملی که انجام می شود به دو دسته تقسیم می شوند که

هر کدام دارای دو نوع ساده و مرکب هستند؛

صوتی: تیک هایی که با صدا همراه هستند و نمونه های ساده این نوع تیک مانند

سرفه کردن، صاف کردن گلو هستند. از انواع مرکب این تیک می توان به تکرار کلمات،

ناسزا دادن، پژواک گویی و… اشاره کرد.

حرکتی: همراه با رفتار و فعلی هستند مانند پلک زدن، شکلک درآوردن، تنگ کردن

چشم ها، بالا انداختن شانه یا تکان دادن سر. این دسته از تیک ها در کودکان معمول

است. انواع مرکب آن می توان شامل برخی حالات یا حرکات صورت، پریدن، لمس کردن

و مانند آنهاست.  تیک های حرکتی مرکب به طور کلی آهسته تر تکرار می شوند و ممکن

است هدف دارتر از تیک های حرکتی ساده به نظر برسند.
توره چیست؟
اما تیک ها بر اساس ماندگاری و زمانی که در رفتار فرد باقی می مانند نیز به دو دسته گذرا

و مزمن تقسیم می شوند. تیک های گذرا حداقل ۴ هفته دوام می آورند و این به این معنی

است که تکرار رفتاری در مدت زمانی کمتر از این زمان تیک محسوب نمی شود و تیک های

مزمن بیشتر از ۱۲ ماه و به دفعات و طی روزهای سال ادامه می یابد. تیک های مزمن بیشتر

بین سنین ۶ تا ۱۲ سالگی دیده می شود.بگذارید آخرین نوع تیک را نیز برای تان توضیح دهم

و در ادامه به سراغ علل و درمان ها برویم. نوع خاصی از تیک مزمن وجود دارد که در آن فرد

دچار تیک صوتی و حرکتی به صورت همزمان است. این اختلال تورت یا توره نام دارد.

​

 تیک ها بر اساس ماندگاری و زمان به دو دسته گذرا و مزمن تقسیم می شوند

چه علت هایی تیک ها را به وجود می آورند؟
علت تیک می تواند مربوط به سیستم های مغزی (ارگانیک) باشد که جنبه های ارثی

در آن مهم است و می تواند به دلایل روانشناختی (سایکولوژیک) رخ دهد. برای

تشخیص علل و بررسی دقیق این موضوع در مورد تیک های مزمن، لازم است به

روانپزشک کودک مراجعه و با او مشورت کنید.  ولی در هر دو صورت و در همه انواع تیک،

استرس و اضطراب باعث تشدید علائم خواهد شد. نکته قابل توجه در این میان حساسیت

خانواده روی این مساله است که باید بدانند حرکات غیر عادی کودک در اثر تیک ارادی نیست.

چطور درمان می شود؟
تیک های گذرا: این دسته از تیک ها بر حسب علت ایجادشان می توانند به صورت

خود به خودی فروکش کنند یا به سمت اختلال تیک مزمن یا توره پیشرفت کنند. در خصوص

درمان تیک می توان گفت در صورتی که تیک خفیف و گذرا مطرح باشد که اختلالی در

عملکرد فرد ایجاد نمی کند، درمان لازم نیست. تنها به والدین و اطرافیان توصیه می شود

از توجه زیاد به کودک و تیک های او، تذکر دادن مکرر به خاطر تیک، تحقیر و سرزنش کودک به

خاطر آن، جدا خودداری کنند.

تیک مزمن: در موارد تیک مزمن یا تیک گذرای شدید که باعث مشکلاتی برای فرد شده

است، بررسی مغز و اعصاب کودک لازم است و بعد از رد علل مغزی، درمان روانپزشکی

آن انجام می شود.

درمان این اختلال به دو صورت دارویی و روان درمانی انجام می شود. در درمان دارویی

از داروهای آنتی سایکوتیک و ضد اضطراب ها استفاده می شود و درمان روان درمانی

مواردی شامل: رفتار درمانی، آموزش ریلکسیشن (تن آرامی)، آموزش به خانواده (همچون

درک غیر ارادی بودن تیک، تذکر ندادن، توجه نکردن به این رفتار کودک و دوری از تحقیر او)

صورت می گیرد.
اما سوالی که باقی می ماند مربوط به مشکلات شایعی مانند جویدن یا کندن ناخن، کندن

موی سر، جویدن خودکار یا مداد و مانند آنهاست. طبق تعریفی که ارایه کردیم، این رفتارها

با حرکت سریع ناگهانی تکراری والبته غیرارادی همراه نیست، به همین دلیل تیک به حساب

نمی آید. پس چطور باید آنها را تعریف کرد؟ این رفتارها قبلا جزو اختلالات کنترل تکانه تقسیم

بندی می شد ولی براساس آخرین تقسیم بندی اختلالات روانپزشکی در حال حاضر جزو

«اختلالات وسواسی» طبقه بندی می شود که در مطالب بعدی درباره آنها بیشتر صحبت

خواهیم کرد.

چرا کودکان تمایل به جویدن ناخن دارند؟

شروع جویدن ناخن از دوران کودکی بوده تا دوران نوجوانی این روند افزایش می‌یابد.

حتی در برخی افراد تا بزرگسالی ادامه دارد. عدم تمرکز و رفتارهای ناشی از آن

همچنین حس عدم ثبات و مشکلات زندگی فردی در نوجوانان، جویدن ناخن را تشدید

می کند. والدینی که پرستار کودک در منزل گرفته، حتما موارد و علائم جویدن ناخن

کودک و رفتارهایش را با وی چک نمایند.

​

چرا کودکان تمایل به جویدن ناخن دارند؟

علت عادت نادرست ناخن جویدن قابل بررسی می باشد. از دیگر علل آن میتوان به

ریشه های فامیلی و ژنتیکی اشاره کرد. تقلید و تکرار برخی عادات از سایر اعضای

خانواده یا بروز رفتار ژنتیکی مثل جویدن ناخن ناشناخته اما تاثیر گذار است.

همانطور که در بالا ذکرگردید اضطراب، نگرانی و استرس همچنین خلق و خوی نامتمرکز

از عوامل روانشناختی مرتبط با رفتار ناخن جویدن است. کودکان برای مقابله با

این عوامل یا عدم اعتماد بنفس کافی یا حتی گرسنگی، به جویدن ناخن روی می آورند.

جویدن ناخن در کودکان بنظر می رسد رفتاری غیرعادی و خودکار باشد.

محققان بر این اعتقادند که کودکان با عادت ناخن جویدن برخی اختلالات روانپزشکی

یا حداقل یک  مورد از آن را خواهند داشت. همچنین برخی والدین این کودکان نیز یک

مورد بیماری روانپزشکی بخصوص افسردگی را داشتند.

برخی از بیماری های روانی مرتبط با ناخن جویدن کودکان و نوجوانان:

• اختلال کمبود توجه
• بیش فعالی کودک و نوجوان
• اختلال اضطراب جدایی
• اختلال تومور
• اختلال وسواس فکری
• عقب ماندگی ذهنی
• اختلال افسردگی حاد
• اختلال اضطراب عمومی
• اختلال هراس

گزارشات حاکی ازآنند که بیش از یک چهارم کودکان و نوجوانان دچار یکی از این اختلالات

بودند. در ۶۰٪ کودکان مبتلا به ناخن جویدن رفتارهای دیگری مانند لرزش لب، برداشتن

پوست و کشیدن مو، کوبیدن سر هم مشاهده می شود.

​ظ

عوارض جویدن یا خوردن ناخن

اولین مورد از عوارض جویدن یا خوردن ناخن و قابل مشاهده، ظاهر نامناسب انگشتان

و عدم زیبایی ناخن ها و انگشتان است. این بیماری بر کیفیت زندگی افراد چه اجتماعی

و چه سلامت روح و جسم تاثیر می گذارد. این عادت ناخوشایند موجب آسیب های اجتماعی،

تحقیرها، سرکوب های احساسی می گردد.

نکته قابل اهمیت اینکه برخی افراد، علاوه بر جویدن ناخن آن را قورت خواهند داد.

بلعیدن ناخن پیامد هایی داشته: علاوه بر کوتاه شدن پایه ناخن، درد های شدید معده

و یا خونریزی معده، پارونیشیا، عفونت های باکتریایی ثانویه و ویروس هرپس سیمپلکس

از ضایعات تبخال دهانی را در پی دارد.

اثرات فیزیکی دیگر این بیماری مرتبط با دهان و دستگاه گوارش است. ناراحتی های سیستم

گوارشی، مشکلات دهان ودندان، انتقال عفونت ها و باکتری ها را از راه ناخن به دهان، آبسه

شدن و آسیب لثه، ترک هایی در ناخن ها از عوارض عادت ناخوشایند ناخن جویدن می باشد.

چگونگی ترک ناخن جویدن کودکان 

در طول زندگی هر فرد پیش آمده که لحظه ای ناخن بجود. بطور معمول جویدن ناخن از دوران

کودکی آغاز شده و تا نوجوانی و بزرگسالی در صورت عدم ترک ادامه خواهد داشت. برخی از

اختلات روانی، حالات عاطفی و ذهنی که از خستگی، اضطراب، عصبانیت و استرس ناشی

شده، افراد را به جویدن ناخن وامی دارد.

ناخن جویدن در دسته بندی وسواسی – اجباری بوده و از اختلالات رفتاری و احساسی نشأت

میگیرد. مکیدن انگشت شست، انگشت در بینی کردن، جویدن ناخن و … نمونه هایی از

رفتارهاست که شروع آن از دوران کودکی رخ می دهد.

بطور معمول استفاده از ماده بدمزه بر روی ناخن، جریمه و یادآوری کودکان برای توقف و عدم

جویدن ناخن از روش های ترک آن است. ممکن است این روش ها اضطراب فرد را افزایش دهد.

برای ترک جویدن ناخن روش های رفتاری و درمان دارویی نیز وجود دارد.

ترغیب کودک به انجام کارها و بازی ها با دستانش مانند درست کردن پازل، بازی با توپ های

کوچک و مخصوص، ورزش کردن، نواختن موسیقی و … از روش های ترک جویدن ناخن می باشد.

همچنین شما میتوانید از پرستار کودک برای جلوگیری از ناخن جویدن کودک کمک بگیرید.

راهکارهای درمانی ناخن جویدن کودکان

نگران نباشید، جویدن ناخن وضعیت خیلی حادی نیست. این بیمار و در واقع عادت ناخوشایند

به مرور زمان از بین خواهد رفت. در موارد خفیف حتی عواقب و اثرات اجتماعی و جسمانی را نخواهد داشت.

نکته: جویدن ناخن درصورت همراهی با اختلالات دیگر، نیاز به بررسی سابقه پزشکی و مراقبت و درمان دارد.

استفاده از داروی جلوگیری از خوردن ناخن

ترک ناخن خوردن در موارد خفیف با روش های غیر دارویی و درمانهای رفتاری امکان پذیر است.

اما در برخی موارد با وجود اختلالات دیگر از درمان های دارویی نیز استفاده می شود. برای مدیریت

ناخن خوردن، مهار کننده های بازجذب سروتونین، لیتیوم برای غلبه بر عادت مزمن ناخن خوردن کودکان  موثر است.

نکته: کودکان قشر ضعیف و آسیب پذیر و حساس هستند عادات اشتباه و اختلالات آنها می بایست

تحت نظر پزشک و با رعایت جوانب صورت پذیرد. بصورت منظم و پیگیر به ادامه درمان کودکان بپردازید.

انواع پانسمان

پانسمان زخم

پانسمان را قرار دادن پوشش حفاظتی برروی زخم می گویند، که مهمترین شرط آن

استریل بودن پانسمان است هدف از پانسمان زخم تسهیل در بهبودی زخم، پیشگیری

از عفونت، جلوگیری از خونریزی، کمک به فرایند التیام زخم، عایق دما، حفظ رطوبت

زخم و حفاظت زخم از صدمات مکانیکی است. با آرسینه همراه باشید.

انواع پانسمان
پانسمان باز

در این نوع پانسمان پس از شستشوی زخم و استفاده از داروی مناسب روی آن

پوشیده نمی شود. در صحنه حادثه چندان کاربرد ندارد و در درمانگاه ها و مراکز

درمانی به کار گرفته می شود.

پانسمان بسته

در این نوع پانسمان پس از اقدامات ضروری روی آن توسط گاز استریل یا مواد

مشابه پوشانده می شود.

پانسمان‌های جدید شامل

آلژینات، هیدروکلوئید، فوم، هیدروژل و فیلم ترانسپارنت می‌باشد؛ که هر یک

بعلت دارا بودن بعضی از ویژگی‌های یک پانسمان مطلوب مورد توجه می‌باشند.

پانسمان‌ چسبدار یا چسب‌ زخم ‌

برای‌ پوشاندن‌ خراش‌ها و بریدگی‌های‌ کوچک‌ به‌ کار می‌روند.

پانسمان‌ استریل ‌

ازیک‌ لایه‌ پانسمان‌ متصل‌ به‌ یک‌ باند رولی‌ تشکیل‌ وکاملاً در یک‌ پوشش‌

محافظ‌ پیچیده‌ شده‌اند.

پوشش‌ چشمی‌ استریل ‌

برای‌ محافظت‌ از چشم‌ آسیب‌ دیده‌ به‌ کار می‌روند، که گاها به یک باند

برای استحکام بیشتر همراه است.

اهداف پانسمان

کمک به کنترل خونریزی
جذب خون و ترشحات زخم
جلوگیری از آلودگی زخم
حفاظت زخم از میکروبها و صدمات در طول التیام
نگهداری زخم

ابزار مورد نیاز پانسمان

گاز یا تنزیب استریل : پارچه توری مخصوص در اندازه های مختلف می باشد.
پد : لایه هایی از پنبه و گاز و یا پارچه دیگر است که قدرت جذب ترشحات را دارد.
باند و چسب : برای ثابت کردن پانسمان از آن استفاده می شود.
پنس ، قیچی و رسیور
مواد ضد عفونی کننده و تمیز کننده مانند سرم و بتادین

پانسمان زخم چگونه انجام میشود

در مواجهه با هر زخم پوستی اولین اقدام بند آوردن خونریزی از زخم است.

در این مورد بطور مفصل در مقاله “چگونه خونریزی از زخم را متوقف کنیم” بحث شده است.

پس از قطع خونریزی باید روی زخم پوشیده شود تا میکروب ها نتوانند به درون

زخم وارد شوند و پس از آن باید بیمار را به پزشک رساند تا درمان قطعی را انجام دهد.

برای پوشاندن روی زخم از یک پارچه تمیز نخی استفاده میشود. پوشاندن زخم

را پانسمان Dressing میگویند. پارچه های نخی با استانداردهای خاص را که برای

پانسمان زخم بکار میبرند گاز Gauze مینامند. این پارچه ها از نخ پنبه ای تهیه شده

و بافت آن بسیار شل است بطوریکه ساختمان نرم و لطیفی به آن میدهد.

بافت شل آن موجب میشود تا خلل و فرج زیادی داشته باشد تا هم بتواند ترشحات

زخم را به خود جذب کرده و هم اجازه تنفس و تعریق را به پوست اطراف زخم بدهد.

این پارچه ها را چند تا کرده اند تا بعد از تا خوردن به اندازه حدود ده در ده سانتیمتر

برسد.

قبل از مواجهه با هر زخمی اگر امکان دارد باید ابتدا دستان خود را با آب و صابون

شستشو دهیم تا میکروب جدیدی را به داخل زخم وارد نکنیم.

اگر زخم خونریزی واضحی ندارد و عمقی نیست میتوان ابتدا آب تمیز و جاری را از

روی آن عبور داد. این کار موجب میشود تعداد میکروب های درون زخم کاهش یافته

و احتمال عفونت آن کم شود. پوست اطراف زخم را میتوان با آب و صابون تمیز کرد.

باید مواظب بود صابون در داخل زخم نرود مگر اینکه زخم بر اثر گزش یک پستاندار

(مانند سگ) مشکوک به هاری ایجاد شده باشد که در این صورت باید درون زخم

را خوب با آب و صابون بمدت ده دقیقه شستشو داد. در زخم های معمولی اگر

کمی صابون به درون زخم رفت مشکل خاصی ایجاد نشده و با آب شسته میشود.

در صورتی که زخم عمقی باشد ( یعنی چربی زیر پوست دیده شود) و یا زخم

خونریزی زیادی داشته است نباید شسته شود.

اگر اجسام خارجی در درون زخم وجود دارند و میتوان آنها را به راحتی از درون

زخم برداشت این کار را انجام میدهیم. البته اگر احتمال میدهیم با برداشتن

جسم خارجی زخم خونریزی میکند این کار را انجام نمی دهیم.

زخم را دستکاری نمیکنیم چون هم خطر خونریزی وجود دارد و هم احتمال دارد

که با دستکاری ما میکروب های جدیدی به درون زخم وارد شوند.

نیازی به استفاده از محلول های ضد عفونی مانند بتادین یا پمادهای آنتی بیوتیک

در داخل زخم وجود ندارد.

به اندازه کافی گاز یا پارچه تمیز را بر روی زخم قرار میدهیم. هر چه زخم بزرگتر

باشد باید گاز بیشتری بر روی زخم گذاشته شود. سپس باید به وسیله ای گاز ها

را بیحرکت کرد. در صورتی که زخم کوچک باشد میتواند حاشیه های گاز را با چسب

مخصوص به پوست محکم کرد. وقتی زخم بزرگتر است و یا با خونریزی همراه بوده

است گازها را باند به اندام میبندیم.

​

مراحل بانداژ یک زخم

باند یک نوار پارچه ای از جنس گاز است. بستن گازها با باند را بانداژ Bandage میگویند.

برای بانداژ میتوان از باند نخی یا باند کشی استفاده کرد. بانداژ باید به اندازه ای

سفت بسته شود که فشار ملایمی را بر روی گازها وارد کند. بانداژ نباید سفت بسته

شود چون میتواند بر روی عروق و اعصاب اندام فشار وارد کرده و به آنها آسیب برساند.

در صورتی که بانداژ سفت باشد بعد از چند دقیقه قسمتی از اندام که پایینتر از آن

است متورم، کبود یا رنگ پریده میشود. در این صورت باید بانداژ باز شده و مجددا شل تر بسته شود.

پس از اتمام بانداژ باید بیمار را به پزشک رساند تا درمان نهایی به توسط وی انجام شود.

نکات مهم در مورد پانسمان

پانسمان باید استریل یا خیلی تمیز باشد.

پانسمان باید جذب کننده باشد، زیرا اگر عرق پوست نتواند بخار شود پوست اطراف

زخم مرطوب خواهد ماند و محیط مناسبی برای رشد باکتریها بوجود می‌آید که از بهبود

زخم جلوگیری کرده و یا آن ذا به تعویق می‌اندازد.

قبل از پانسمان دست ها را کاملاَ با آب و صابون بشویید و خشک نمایید. در صورت

امکان دست ها را با الکل سفید ضد عفونی کنید.
برای پانسمان از دستکش و ماسک استفاده نمایید.

به هنگام پانسمان از صحبت کردن ، عطسه و سرفه اجتناب نمایید.

در هنگام تمیز کردن زخم باید عمل پاک سازی و ضد عفونی را از مرکز زخم به اطراف با حرکات دورانی انجام داد.

v هرگز در صحنه حادثه زخم را نشویید، چرا که باعث افزایش خطر عفونت و تشدید خونریزی می شود.

قبل از بستن زخم خونریزی باید به طور کامل کنترل شود.

اگر پس از قرار دادن گاز یا پد استریل بر روی زخم ،خونریزی از آن به بیرون نفوذ کرد،هرگز

آن را بر ندارید ، بلکه گاز دیگری بر روی آن قرار دهید.زیرا موجب خونریزی مجدد می شود.

اگر خون‌ به‌ داخل‌ پانسمان‌ دوم‌ هم‌ نشت‌ کرد، هر دو پانسمان‌ را کاملاً بردارید و با گذاشتن‌

یک‌ پانسمان‌ تازه‌ به‌ جای‌ آنها، محل‌ خونریزی‌ را تحت‌ فشار قرار دهید.

پانسمان باید تمام زخم را بپوشاند.

پانسمان‌ را مستقیماً بر روی‌ زخم‌ قرار بدهید؛ هرگز آن‌ را از کنار به‌ روی‌ زخم‌ نکشید.

منبع :مرکز آموزشی و درمانی حضرت ولیعصر(عج)